Ứng dụng AI trong báo chí: Cần đặt trên nền tảng bản lĩnh và đạo đức nghề nghiệp

16/06/2025, 11:25
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động báo chí đang mở ra nhiều cơ hội mới về tốc độ, hiệu quả và khả năng tiếp cận công chúng. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, AI cần được đặt trên nền tảng vững chắc của bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và vai trò không thể thay thế của con người trong sản xuất nội dung.
Ứng dụng AI trong báo chí: Cần đặt trên nền tảng bản lĩnh và đạo đức nghề nghiệp
Cán bộ, phóng viên Báo Quân đội nhân dân tham gia lớp học trực tuyến “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho nhà báo" do Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức.

Trong bối cảnh cách mạng công nghệ đang tác động sâu rộng đến nhiều lĩnh vực, báo chí không nằm ngoài làn sóng chuyển đổi mạnh mẽ. Các công cụ AI hiện có khả năng hỗ trợ biên tập, tổng hợp dữ liệu, phân tích xu hướng và tương tác với độc giả theo thời gian thực. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc sử dụng AI trong hoạt động báo chí cần có sự chọn lọc, định hướng rõ ràng và gắn với nền tảng nghề nghiệp của người làm báo.

Yêu cầu đổi mới tư duy tác nghiệp

Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Nam Hải, Phó Giám đốc Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh Thái Nguyên nhận định: “AI đang có tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực, trong đó có báo chí. Đây là xu thế không thể cưỡng lại.”

Theo ông Hải, trong môi trường truyền thông hiện đại, mỗi phóng viên, biên tập viên cần trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng AI như một điều kiện thiết yếu để không bị tụt hậu. Một số công cụ như ChatGPT, Gemini, NotebookLM có thể hỗ trợ trong việc tổng hợp thông tin, gợi ý đề tài, trong khi các phần mềm dựng video như Google Veo 3, RunwayML giúp tối ưu hóa công tác hậu kỳ và tiết kiệm thời gian.

Tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên, AI đã bước đầu được tích hợp vào các khâu như kiểm duyệt nội dung, bảo mật hệ thống, phân tích hành vi người dùng. Việc ứng dụng này giúp đơn vị nâng cao hiệu quả vận hành và tạo điều kiện để đội ngũ làm báo tập trung nhiều hơn vào sáng tạo nội dung chất lượng.

AI không thay thế được con người

Tuy nhiên, ông Nguyễn Nam Hải cũng nhấn mạnh: “AI chỉ là công cụ hỗ trợ. Cái gốc vẫn là con người – là bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và sự am hiểu thực tiễn.” Ông cho rằng, dù AI có thể tạo ra nội dung trôi chảy, hình ảnh và video sống động, nhưng vẫn không thể thay thế trực giác nghề nghiệp, cảm xúc và trải nghiệm xã hội của người làm báo.

Thực tiễn cho thấy, chính những trải nghiệm cá nhân và sự thấu cảm của người làm báo mới tạo ra được những tác phẩm có chiều sâu, phản ánh chân thực đời sống. Do đó, việc sử dụng AI phải đặt dưới sự kiểm soát của con người, xem đây là phương tiện để nâng cao năng lực tác nghiệp chứ không phải thay thế vai trò của người làm báo.

“Yếu tố cốt lõi mà chúng tôi luôn nhấn mạnh là rèn luyện bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp. Đây là nền tảng để người làm báo tiếp cận công nghệ một cách chủ động, hiệu quả và không lệ thuộc,” ông Hải nói.

Giá trị nội dung đến từ con người

Việc AI trở thành một phần trong hoạt động báo chí là xu hướng khó đảo ngược. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, không có công nghệ nào tự tạo ra giá trị nội dung nếu thiếu sự đóng góp của con người. Trong môi trường mà thông tin được tạo ra dễ dàng, thậm chí chỉ với một cú nhấp chuột, chính tư duy phản biện, đạo đức nghề nghiệp và bản lĩnh của người làm báo mới là những yếu tố giúp báo chí giữ được vai trò định hướng dư luận và tạo dựng niềm tin với công chúng.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc ứng dụng AI là cần thiết. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải giữ vững nguyên tắc nghề nghiệp, phát huy vai trò chủ động của con người và đặt công nghệ trong mối quan hệ hỗ trợ, bổ trợ cho giá trị cốt lõi của báo chí: trung thực, khách quan, vì lợi ích cộng đồng và xã hội.

Bình luận (0)

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.

Trung Quốc đang đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và robot hình người trong nỗ lực tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, nhằm rút ngắn khoảng cách về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) với Mỹ. Tuy nhiên, bài toán nhân khẩu học và công nghệ lõi vẫn đặt ra nhiều thách thức trong dài hạn.