Ngân hàng chiếm ưu thế vượt trội trên kênh trái phiếu

Theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), thị trường ghi nhận 13 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị 15.109 tỷ đồng. Đáng chú ý, riêng nhóm ngân hàng thương mại đã phát hành 13.889 tỷ đồng, chiếm gần 92% tổng giá trị phát hành trong tháng – một tỷ lệ áp đảo so với các ngành còn lại. Lũy kế từ đầu năm đến giữa tháng 6/2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 157.536 tỷ đồng, tăng 71% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, các ngân hàng thương mại phát hành khoảng 114.000 tỷ đồng, cao gấp 2,2 lần so với cùng kỳ năm ngoái, tiếp tục duy trì vị thế thống lĩnh trên thị trường trái phiếu.

Giới chuyên gia nhận định, bối cảnh mặt bằng lãi suất vẫn duy trì ở mức thấp tạo điều kiện thuận lợi để ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu, không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng mà còn để cải thiện các chỉ số an toàn tài chính, như tỷ lệ an toàn vốn (CAR) và hạn chế sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.

Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy đến cuối tháng 5/2025, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 6,52%. Trong khi đó tốc độ huy động vốn chỉ tăng 1,8% trong tháng 3, nâng tổng tiền gửi của khách hàng cá nhân và tổ chức lên gần 15 triệu tỷ đồng. Điều này phản ánh sự lệch pha giữa huy động và cho vay, buộc các ngân hàng phải tìm kiếm nguồn lực bổ sung, trong đó kênh trái phiếu đang phát huy vai trò hiệu quả.

Thực tế, trong năm 2024, ngành ngân hàng đã là trụ cột của thị trường trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị phát hành đạt hơn 318.400 tỷ đồng, chiếm 67% tổng lượng phát hành trên thị trường (số liệu MBS). Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2025 khi các nhà băng tăng tốc bổ sung vốn cấp 2 và củng cố nguồn vốn trung dài hạn.

VIS Rating ước tính, trong vòng 1–3 năm tới, các ngân hàng có thể cần huy động khoảng 283.000 tỷ đồng từ trái phiếu để đáp ứng nhu cầu tăng vốn cấp 2, phục vụ tăng trưởng tín dụng và duy trì tỷ lệ an toàn vốn theo chuẩn Basel II. FiinRatings cũng đưa ra dự báo tích cực, theo đó giá trị dư nợ trái phiếu doanh nghiệp năm 2025 có thể tăng 15–20% với động lực chính đến từ nhóm ngân hàng thương mại.

Trên thực tế, nhiều nhà băng đã khởi động hoặc công bố kế hoạch phát hành trái phiếu với quy mô lớn trong năm nay. ACB dự kiến huy động tối đa 20.000 tỷ đồng qua đợt phát hành riêng lẻ, chia thành 20 đợt với kỳ hạn tối đa 5 năm. Trái phiếu được phát hành không chuyển đổi, không có tài sản đảm bảo và không kèm chứng quyền.

Tương tự, Agribank cũng công bố phương án phát hành 100 triệu trái phiếu, tương đương 10.000 tỷ đồng, kỳ hạn 10 năm. Lãi suất thả nổi được tính theo lãi suất tham chiếu cộng biên độ do Tổng Giám đốc quyết định. Các trái phiếu này đáp ứng điều kiện được tính vào vốn cấp 2.

Trong khi đó, TPBank đã phát hành thành công 6 lô trái phiếu kỳ hạn 10 năm với tổng giá trị khoảng 4.853 tỷ đồng và lãi suất từ 6,78% đến 7,28%/năm. Đáng chú ý, ngân hàng này cũng đồng thời thực hiện mua lại trái phiếu trước hạn để tái cơ cấu danh mục nợ.

Theo các chuyên gia, quy định mới về phát hành trái phiếu riêng lẻ và chào bán đại chúng được kỳ vọng sẽ sớm áp dụng trong nửa cuối năm 2025, làm cơ sở cho việc thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ có thêm nền tảng pháp lý minh bạch, tạo điều kiện thu hút nhà đầu tư. Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm thấp và nhu cầu vốn trung dài hạn gia tăng, trái phiếu ngân hàng được nhận định sẽ tiếp tục là kênh hút vốn chủ lực nhờ tính an toàn và độ tin cậy cao.