Loại bỏ triệt để tài khoản không xác thực
Thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, với mức bình quân 30–40% mỗi năm. Đặc biệt, thanh toán qua mã QR đang bứt phá với mức tăng hơn 104% về số lượng và gần 98% về giá trị giao dịch trong năm 2024.
Tuy nhiên, song hành với tốc độ phát triển là sự gia tăng về hành vi lừa đảo công nghệ cao, nhất là khi các đối tượng tội phạm tận dụng AI và công nghệ số để chiếm đoạt tài sản.
Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ nhằm tăng cường an toàn hệ thống. Từ ngày 1/7/2024, NHNN yêu cầu bắt buộc xác thực sinh trắc học đối với khách hàng cá nhân khi thực hiện giao dịch từ 10 triệu đồng/lần hoặc 20 triệu đồng/ngày.
Đáng chú ý, sau giai đoạn triển khai, các đối tượng lừa đảo chuyển hướng lợi dụng tài khoản tổ chức. Để siết chặt kiểm soát, NHNN ban hành Thông tư số 17/2024/TT-NHNN, quy định từ ngày 1/7/2025, các doanh nghiệp buộc phải xác thực sinh trắc học đối với người đại diện pháp luật nếu muốn thực hiện giao dịch trực tuyến.
Sau hơn một năm đối chiếu dữ liệu dân cư, toàn hệ thống đã giảm hơn 86 triệu tài khoản chưa xác thực, chỉ còn 113 triệu tài khoản cá nhân và hơn 711.000 tài khoản tổ chức đang hoạt động. Phần lớn trong số bị loại bỏ là tài khoản “ma” có nguy cơ bị lợi dụng để lừa đảo.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) nhận định: “Đây là cuộc cách mạng trong ngành ngân hàng, nhằm dọn dẹp triệt để các tài khoản không chính chủ, loại bỏ kẽ hở để ngăn chặn gian lận. Dự kiến đến tháng 9, hành lang pháp lý hoàn chỉnh sẽ cho phép đóng hoàn toàn các tài khoản không có thông tin sinh trắc học.”
Chia sẻ cảnh báo sớm để bảo vệ khách hàng
Bên cạnh việc “làm sạch” hệ thống, ngành ngân hàng cũng triển khai giải pháp kho dữ liệu tập trung các tài khoản nghi ngờ lừa đảo. Cơ sở dữ liệu này được cập nhật liên tục từ các tổ chức tín dụng. Khi khách hàng thực hiện giao dịch với tài khoản có dấu hiệu bất thường, hệ thống sẽ tự động cảnh báo.
Tính đến tháng 5, hơn 350.000 tài khoản nghi ngờ đã được đưa vào kho dữ liệu. BIDV là ngân hàng đầu tiên thí điểm tính năng cảnh báo từ tháng 4/2025. Sau một tháng triển khai, đã có hơn 40.000 lượt khách dừng giao dịch, giúp ngăn chặn tổn thất hơn 160 tỷ đồng.
Các ngân hàng khác gồm Vietcombank, VietinBank, MB Bank và Agribank cũng sẽ tham gia triển khai trong tháng 6 và 7, tiến tới mở rộng trên toàn hệ thống.
Cùng với đó, Thông tư số 50/2024/TT-NHNN về bảo đảm an toàn trong cung cấp dịch vụ ngân hàng trực tuyến sẽ có hiệu lực từ 1/1/2025. Theo đó, các ngân hàng không được gửi đường dẫn qua tin nhắn hoặc email đến khách hàng, đồng thời phải chủ động phát hiện và ngăn chặn hành vi can thiệp trái phép vào ứng dụng trên thiết bị di động.
Đồng bộ pháp lý – công nghệ – quy trình
Theo đại diện NHNN, việc kết hợp chặt chẽ giữa xác thực sinh trắc học, chia sẻ cảnh báo sớm và hoàn thiện hành lang pháp lý là giải pháp đồng bộ để nâng cao năng lực phòng chống tội phạm công nghệ cao.
“Chúng tôi kỳ vọng hệ thống các giải pháp này sẽ góp phần xây dựng môi trường giao dịch ngân hàng an toàn, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, củng cố niềm tin vào thanh toán không tiền mặt”, ông Phạm Anh Tuấn khẳng định.
Trong bối cảnh tội phạm mạng ngày càng tinh vi, việc chủ động nâng cấp “lá chắn an ninh” không chỉ là yêu cầu cấp thiết của ngành ngân hàng, mà còn là điều kiện tiên quyết để phát triển tài chính số bền vững trong tương lai.
Bình luận (0)
Ngân hàng Quân đội (MB) vừa thực hiện thành công đợt chào bán trái phiếu riêng lẻ thứ năm kể từ đầu năm, qua đó huy động 400 tỷ đồng vốn kỳ hạn dài.
