Dùng AI “qua mặt” sinh trắc học, Ngân hàng Nhà nước siết chặt tiêu chuẩn bảo mật

Tại họp báo giới thiệu Ngày không tiền mặt 2025  ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước – đã thông tin về việc tội phạm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để đánh lừa hệ thống xác thực sinh trắc học của ngân hàng.

Trước đó, Công an tỉnh Thái Bình vừa triệt phá một đường dây đánh bạc trực tuyến quy mô 1.000 tỉ đồng. Các đối tượng trong đường dây này đã sử dụng AI để tạo video sinh trắc học giả mạo, qua mặt hệ thống eKYC (định danh điện tử) tại một số ngân hàng. Đây là lần đầu tiên hình thức lừa đảo công nghệ cao này được ghi nhận tại Việt Nam.

Ông Phạm Anh Tuấn cho biết sau khi vụ việc bị phát hiện, Ngân hàng Nhà nước đã chấn chỉnh các tổ chức liên quan. “Tới đây, chúng tôi sẽ quy định dừng cung cấp dịch vụ trực tuyến với các đơn vị không đạt tiêu chuẩn bảo mật quốc tế. Cuộc chiến với tội phạm mạng là liên tục, không có điểm dừng”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Ông Phạm Anh Tuấn phát biểu tại sự kiện

Ngân hàng Nhà nước đang phối hợp với Bộ Công an triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư và xác thực điện tử. Đến nay, đã có khoảng 57 triệu hồ sơ khách hàng vay và hơn 111 triệu hồ sơ cá nhân được đối chiếu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Theo ông Tuấn, sự gia tăng của tội phạm công nghệ đòi hỏi các tổ chức tín dụng phải đầu tư mạnh vào công nghệ bảo mật và hệ thống xác thực. Một số ứng dụng cung ứng dịch vụ hiện chưa đạt chứng chỉ eKYC quốc tế, dẫn đến nguy cơ bị lợi dụng.

Để tăng cường cảnh báo và ngăn chặn tài khoản giả mạo, Ngân hàng Nhà nước đang triển khai kho dữ liệu nghi ngờ gian lận. Các tổ chức tín dụng gửi thông tin tài khoản nghi ngờ sẽ được chia sẻ dữ liệu đối ứng. Tính đến nay, kho dữ liệu đã thu thập hơn 350.000 tài khoản nghi ngờ.

Hiện Ngân hàng Nhà nước đang triển khai đồng loạt các giải pháp để vừa thúc đẩy thanh toán số, vừa bảo đảm an ninh, an toàn cho người dùng.

BIDV là ngân hàng đầu tiên áp dụng cảnh báo tài khoản lừa đảo. Sau một tháng thử nghiệm, hơn 40.000 khách hàng BIDV đã chủ động dừng giao dịch khi được cảnh báo, với tổng giá trị lên tới 160 tỉ đồng.

Theo kế hoạch, các ngân hàng như Vietcombank, MB, VietinBank và Agribank sẽ áp dụng hệ thống cảnh báo này trong thời gian tới. Sau tháng 7-2025, Ngân hàng Nhà nước sẽ sơ kết giai đoạn đầu, hoàn thiện chính sách và triển khai trên toàn hệ thống, góp phần bảo vệ người dùng trước các thủ đoạn lừa đảo công nghệ cao.