"Vòm Vàng" là một hệ thống phòng thủ tên lửa mới đầy tham vọng của Mỹ, được thiết kế để theo dõi và ngăn chặn các cuộc tấn công tên lửa tiềm tàng từ bất kỳ đâu trên thế giới, kể cả từ không gian. Dự án này được ước tính có chi phí lên tới 175 tỷ USD (một số nguồn cho rằng có thể lên tới 524 tỷ USD để hoàn thành trong 20 năm), với mục tiêu đi vào hoạt động vào cuối nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump (tháng 1/2029).
SpaceX, với năng lực về vệ tinh và tên lửa, từng được xem là ứng cử viên hàng đầu để xây dựng "lớp giám sát" (custody layer) của hệ thống này – một chòm sao gồm 400 đến 1.000 vệ tinh có khả năng phát hiện, theo dõi quỹ đạo và xác định mối đe dọa từ tên lửa. Các đối tác tiềm năng khác được nhắc đến là Palantir và Anduril. Tuy nhiên, dự án cũng vấp phải nhiều chỉ trích là quá vội vàng, bị chính trị hóa và thiếu định hướng kỹ thuật rõ ràng.
Mối quan hệ vốn được xem là "chiến lược" giữa ông Donald Trump và Elon Musk đã đổ vỡ trong một cuộc "đấu khẩu" công khai vào tuần trước (khoảng ngày 6/6/2025). Cựu Tổng thống Trump đã đe dọa xem xét lại "tất cả hoạt động kinh doanh và trợ cấp" dành cho các công ty của Musk. Đáp lại, ông Musk công khai chỉ trích ông Trump trên nền tảng X (trước đây là Twitter), thậm chí cho rằng ông Trump "không thể thắng cử nếu không có tôi" và các chính sách thuế của ông Trump sẽ đẩy Mỹ vào suy thoái.
Trước đó, Elon Musk từng là cố vấn cấp cao của Tổng thống Trump và người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đồng thời là một trong những nhà tài trợ chính trị lớn cho ông.
Sau cuộc "khẩu chiến" này, Nhà Trắng đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng và NASA tiến hành rà soát chi tiết hàng tỷ USD các hợp đồng hiện có của SpaceX. Theo các báo cáo, SpaceX hiện đang nắm giữ khoảng 22 tỷ USD trong các hợp đồng liên bang. Cuộc rà soát này được xem là một động thái nhằm thu thập "đạn dược chính trị" để chuẩn bị cho các hành động trả đũa hoặc biện pháp hành chính nhanh chóng đối với Musk và các công ty của ông nếu ông Trump quyết định thực hiện.
Đáng chú ý, cuộc rà soát này bao gồm cả hợp đồng trị giá 5 tỷ USD của NASA liên quan đến tàu vũ trụ Dragon, phương tiện duy nhất của Mỹ hiện tại có khả năng vận chuyển phi hành gia đến và đi từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Việc cắt bỏ hợp đồng này có thể gây ra những gián đoạn nghiêm trọng cho các hoạt động không gian hiện tại và tương lai của Mỹ. Các quan chức Lầu Năm Góc cũng đang thảo luận về việc giảm vai trò tiềm năng của SpaceX trong dự án "Vòm Vàng" mới.
Việc bị loại bỏ hoặc giảm vai trò trong dự án "Vòm Vàng" và khả năng mất các hợp đồng quốc phòng lớn khác có thể tạo ra tiền lệ xấu, ảnh hưởng đáng kể đến tài chính và vị thế của SpaceX trong ngành công nghiệp quốc phòng và không gian. Điều này cũng làm dấy lên những lo ngại về sự can thiệp chính trị vào các quyết định chi tiêu quốc phòng và ưu tiên an ninh quốc gia, đặt ra câu hỏi liệu các dự án có được tiến hành dựa trên năng lực kỹ thuật hay vì sự liên kết chính trị.
Một số đồng minh của cả ông Trump và Musk, bao gồm Phó Tổng thống JD Vance, đã kêu gọi hai bên hòa giải nhằm giảm thiểu những thiệt hại chính trị và kinh tế. Ông Trump cũng đã có những tín hiệu mở về đối thoại, cho thấy khả năng xoa dịu căng thẳng có thể xảy ra.
Nguồn: (t/h)
Bình luận (0)
Techcombank đã chào bán thành công 3 mã trái phiếu TCB12511, TCB12512 và TCB12513 trong khoảng thời gian từ 10 - 11/6, mỗi mã có giá trị 2.000 tỷ đồng.
