Thiết lập Trung tâm Công nghệ Vũ trụ và Hàng không tại Bình Định: Nền tảng cho tương lai.

Bình Định đề xuất xây dựng Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Vũ trụ và Hàng không tại Quy Nhơn.

Ngày 19/7, Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ do Thứ trưởng Trần Hồng Thái dẫn đầu đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Bình Định về tình hình triển khai hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua, đồng thời định hướng hợp tác, phát triển trong thời gian tới.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Lâm Hải Giang nhấn mạnh, tỉnh Bình Định có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển khoa học và công nghệ, đặc biệt là hạ tầng và thiết chế khoa học – công nghệ tiên tiến so với mặt bằng chung của các địa phương khu vực duyên hải miền Trung. Trong đó, tỉnh đang sở hữu một số trung tâm nghiên cứu – giáo dục có uy tín và ảnh hưởng quốc tế như Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) và Trung tâm Khám phá Khoa học và Đổi mới sáng tạo tại Quy Nhơn. Đây là những mô hình tiêu biểu, góp phần khẳng định vai trò và vị thế của Bình Định trên bản đồ khoa học trong nước và quốc tế.

Báo cáo từ Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Định cho thấy, những năm gần đây, chỉ số năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) – một thước đo đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, lao động và công nghệ – ngày càng có vai trò lớn trong tăng trưởng kinh tế tỉnh. Cụ thể, TFP đóng góp 33,18% vào GRDP năm 2021; tăng lên 41,95% năm 2022 và đạt 40,34% năm 2023. Tốc độ đổi mới công nghệ cũng ghi nhận kết quả tích cực, từ 7,5% (năm 2020) tăng lên 17,39% vào năm 2022 – tiệm cận mục tiêu đề ra là 17–20%/năm. Đây là những chỉ dấu cho thấy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của tỉnh đang được hình thành và phát triển đúng hướng.

Tỉnh Bình Định cũng đang xúc tiến đầu tư xây dựng Khu đô thị Khoa học Quy Hòa với trọng tâm là Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành, đồng thời phát triển Trung tâm Trí tuệ nhân tạo – Đô thị phụ trợ tại TP. Quy Nhơn, từng bước hình thành một trung tâm nghiên cứu – phát triển trí tuệ nhân tạo tầm quốc gia. Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của tỉnh đang mở rộng trên nhiều lĩnh vực, trong đó có công nghệ cao, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo, và các ngành mũi nhọn khác.

Trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, Bình Định cũng đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Đáng chú ý là việc xác lập thành công chỉ dẫn địa lý "Bình Định" cho sản phẩm mai vàng – một sản phẩm bản địa giàu giá trị văn hóa và kinh tế. Tỉnh đã có 66 nhãn hiệu cộng đồng gắn với chỉ dẫn địa danh được bảo hộ, trong đó gồm 35 nhãn hiệu chứng nhận và 31 nhãn hiệu tập thể. Đây là nền tảng để nâng cao giá trị thương hiệu cho các sản phẩm địa phương, thúc đẩy phát triển nông nghiệp đặc sản và du lịch sinh thái.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo tỉnh Bình Định đã kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục hỗ trợ tỉnh trong một số nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nổi bật là đề xuất nghiên cứu và xây dựng Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Vũ trụ và Hàng không. Trung tâm này dự kiến đặt tại Thung lũng Quy Hòa, phường Ghềnh Ráng, TP. Quy Nhơn – vị trí gần kề với Trung tâm Khám phá Khoa học và Đổi mới sáng tạo. Đây là địa điểm được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển các hoạt động khoa học thiên văn, công nghệ viễn thám và giáo dục STEM.

Theo đề xuất, Trung tâm Công nghệ Vũ trụ – Hàng không sẽ được đầu tư bằng nguồn ngân sách Trung ương, do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh chủ trì nghiên cứu, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư và các đơn vị liên quan. Mục tiêu trước mắt của trung tâm là phục vụ công tác phổ biến, giáo dục kiến thức khoa học vũ trụ, hàng không và thiên văn học thông qua hệ thống thiết bị hiện đại và học liệu tiên tiến. Về lâu dài, trung tâm sẽ đóng vai trò là đầu mối thu thập, xử lý ảnh viễn thám cho khu vực miền Trung – Tây Nguyên, đồng thời tham gia các mạng lưới nghiên cứu trong nước và quốc tế về công nghệ vũ trụ, thiên văn học và chuyển giao thiết bị chuyên dụng.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực và kết quả đạt được của tỉnh Bình Định trong việc thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ông nhấn mạnh, Bình Định là địa phương có nhiều tiềm năng và lợi thế, đặc biệt trong việc xây dựng các mô hình trung tâm nghiên cứu, giáo dục và ứng dụng công nghệ cao mang tính liên ngành, liên kết vùng.

Thứ trưởng Trần Hồng Thái phát biểu tại buổi làm việc.

Thứ trưởng đề nghị tỉnh tiếp tục phát huy thế mạnh sẵn có, đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển các sản phẩm chủ lực của địa phương dựa trên nền tảng khoa học công nghệ. Bộ Khoa học và Công nghệ cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn chính sách và huy động nguồn lực để cùng địa phương hiện thực hóa các mục tiêu lớn, trong đó có dự án xây dựng Trung tâm Công nghệ Vũ trụ và Hàng không tại Quy Nhơn.

Đây được kỳ vọng sẽ là bước ngoặt chiến lược trong việc đưa Bình Định trở thành trung tâm khoa học công nghệ tiên phong của khu vực miền Trung và cả nước trong thời gian tới.