Đề xuất chính sách mới về cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

Bộ Tài chính đang dự thảo Luật Đầu tư (thay thế). Trong đó, Bộ đề xuất chính sách hoàn thiện, đơn giản hoá thủ tục đầu tư kinh doanh, tiếp tục tăng cường phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư.

Bộ Tài chính cho biết, việc xây dựng, ban hành Luật Đầu tư (thay thế) là nhằm thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế tư nhân; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục trong đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Hoàn thiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh, đồng thời cắt giảm một số ngành, nghề không cần thiết, bất hợp lý nhằm tiếp tục bảo đảm thực hiện đầy đủ, nhất quán quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp trong những ngành, nghề mà Luật không cấm hoặc quy định phải có điều kiện. Bên cạnh đó, hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý giữa các cơ quan trung ương và cơ quan địa phương trên cơ sở đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh, tạo hành lang pháp lý, kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ "điểm nghẽn" về thể chế.

Một trong những chính sách được Bộ Tài chính đề xuất là chính sách hoàn thiện, đơn giản hoá thủ tục đầu tư kinh doanh, tiếp tục tăng cường phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư. Cụ thể:

Về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Bộ Tài chính cho biết, mục tiêu của chính sách nhằm tạo bước chuyển biến mới về cải cách thủ tục hành chính trong thực hiện hoạt động đầu tư gắn liền với việc đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu qủa công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư; hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý đầu tư, góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện để các nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư với thủ tục đơn giản hơn và chi phí thấp hơn.

Nội dung của chính sách: Sửa đổi, hoàn thiện, đơn giản hoá thủ tục đầu tư kinh doanh bao gồm: thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, thủ tục đầu tư theo hình thức thành lập tổ chức kinh tế của nhà đầu tư nước ngoài để đơn giản hoá thủ tục hành chính, tháo gỡ "điểm nghẽn", đẩy nhanh quá trình đưa dự án vào triển khai, hoạt động. Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, thực hiện chủ trương "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm."

Bộ Tài chính đề xuất 3 phương án

Phương án 1

Về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, Bộ Tài chính đề xuất quy định việc thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư chỉ áp dụng đối với dự án ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, dự án ảnh hưởng đến quốc phòng an ninh, dự án có sử dụng tài nguyên (nguồn lực) của đất nước như đất, rừng, biển, khoáng sản…, dự án đầu tư lớn, trong các lĩnh vực quan trọng như cảng biển, sân bay…

Đơn giản hoá việc thực hiện thủ tục này nhằm giải quyết, khắc phục những vấn đề vướng mắc, tồn tại của thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hiện nay, thúc đẩy nhanh quá trình thực hiện thủ tục này, khơi thông nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế xã hội theo hướng:

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền chấp thuân chủ trương đầu tư, thu hẹp diện dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo đó:

Quốc hội chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án có yêu cầu áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt cần được Quốc hội quyết định. Đối với các dự án còn lại thuộc thẩm quyền CTCTĐT của Quốc hội, thực hiện phân cấp thẩm quyền cho Thủ tướng chính phủ, bao gồm: Dự án đầu tư có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ biên giới từ 50 ha trở lên; rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay và rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển từ 500 ha trở lên; rừng sản xuất từ 1.000 ha trở lên; Dự án đầu tư có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên với quy mô từ 500 ha trở lên; Dự án đầu tư có yêu cầu di dân tái định cư từ 20.000 người trở lên ở miền núi, từ 50.000 người trở lên ở vùng khác.

Tiếp tục phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ cho UBND cấp tỉnh đối với: Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng; Dự án đầu tư có kinh doanh đặt cược, casino; Dự án điện gió ngoài khơi theo quy định của pháp luật về điện lực.

Thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh đối với các dự án đã được công bố để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư (như các dự án xây dựng nhà ở, khu đô thị, nhà ở xã hội, dự án thực hiện thủ tục xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm theo quy định của pháp luật đấu thầu và pháp luật chuyên ngành như dự án chợ, xây dựng công trình cấp nước, xây dựng công trình xử lý chất thải rắn sinh hoạt…). Theo đó, UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án sau:

Dự án đề xuất sử dụng tài nguyên (nguồn lực) như đất, rừng, biển, khoáng sản (trừ các dự án đã được công bố để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư).

Dự án sử dụng đất, khu vực biển tại tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

Dự án có quy mô lớn, quan trọng trong lĩnh vực cảng biển, sân bay, điện, khu công nghiệp,…

Lược bỏ, đơn giản hoá một số nội dung thẩm định chấp thuận chủ trương đầu tư có phạm vi rộng, trùng lặp với nội dung thẩm định ở các bước triển khai thực hiện dự án hoặc không thực sự cần thiết phải xem xét ngay ở giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư như nội dung thẩm định liên quan đến công nghệ, nhà ở tiến độ…; xác định nội dung đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch có liên quan trực tiếp đến đề xuất thực hiện dự án (như quy hoạch ngành, quy hoạch tỉnh…) nhằm đơn giản hoá nội dung thẩm định chấp thuận chủ trương đầu tư.

Bên cạnh đó, bổ sung quy định về hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp chỉ định nhà đầu tư hoặc lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Về thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Bộ Tài chính đề xuất quy định thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư do nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện các quy định về xác định sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch, xác định việc đáp ứng điều kiện về suất đầu tư trên một diện tích đất, số lượng lao động sử dụng… tại Nghị định hướng dẫn.

Về quản lý đối với dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Bộ Tài chính đề xuất thực hiện quản lý đối với dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định của pháp luật về quy hoạch, đất đai, môi trường, xây dựng, lao động, phòng cháy và chữa cháy, quy định khác của pháp luật có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư.

Về thủ tục thành lập tổ chức kinh tế của nhà đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính đề xuất cho phép nhà đầu tư nước ngoài được thành lập tổ chức kinh tế mà không yêu cầu phải có dự án đầu tư trước khi thành lập.

Phương án 2

Tại phương án này, Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư tại Luật Đầu tư; thực hiện quản lý dự án đầu tư theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Sửa đổi, bổ sung quy định về cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo hướng đơn giản hoá, lược bỏ một số điều kiện khi cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư liên quan đến quy hoạch, suất đầu tư…

Cho phép nhà đầu tư nước ngoài được thành lập tổ chức kinh tế mà không yêu cầu phải có dự án đầu tư hoặc thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Phương án 3

Bộ Tài chính đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành.

Bộ Tài chính kiến nghị lựa chọn Phương án 1.

Bộ Tài chính đang xin ý kiến về chính sách của Luật Đầu tư (thay thế) tại Cổng Thông tin điện tử của Bộ.