Việt Nam và cuộc bứt phá AI trong ngành tài chính – ngân hàng: Thay đổi cuộc chơi hay hiệu ứng bong bóng?

AI – quân bài mới của cuộc đua ngân hàng số

Tại Việt Nam, sự phổ cập của ngân hàng số và thói quen tài chính phi tiền mặt đã tạo tiền đề cho sự bùng nổ ứng dụng AI. Trong các ngân hàng, AI không còn là thuật ngữ tương lai mà đang là công cụ phân tích hành vi tiêu dùng, tự động hóa quy trình xét duyệt tín dụng, phát hiện gian lận trong giao dịch chỉ trong vài giây.

AI cũng đang thay đổi cách ngân hàng “giao tiếp” với khách hàng. Trợ lý ảo, chatbot tư vấn 24/7, gợi ý tài chính cá nhân hóa giúp các tổ chức tài chính chạm sâu vào nhu cầu từng cá nhân, biến trải nghiệm người dùng thành một lợi thế cạnh tranh thực sự.

Đổi mới tư duy vận hành nhưng chưa thể thay thế con người

AI có thể đọc hàng triệu hồ sơ trong tích tắc nhưng vẫn cần “con mắt người” để đưa ra quyết định chiến lược. Nhiều tổ chức tài chính thừa nhận AI giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các nghiệp vụ phức tạp đòi hỏi yếu tố đạo đức, phán đoán hay bối cảnh xã hội.

Câu chuyện hiện nay không phải là AI có mạnh không, mà là doanh nghiệp có sẵn sàng thích ứng với AI hay không. Hạ tầng dữ liệu còn phân mảnh, quy trình nội bộ cồng kềnh, cùng với rào cản về bảo mật khiến nhiều dự án AI chỉ dừng ở thử nghiệm hoặc làm hình ảnh truyền thông.

Hệ sinh thái AI: Cần gốc rễ hơn là bề nổi

Cuộc đua AI đang khiến nhiều tổ chức tài chính đầu tư ồ ạt để “không bị tụt lại”. Nhưng nếu chỉ chạy theo hình thức, không đặt nền móng vững chắc về dữ liệu, kỹ năng nội bộ và hệ sinh thái pháp lý, làn sóng AI có thể trở thành hiệu ứng bong bóng.

Một số ngân hàng thành công không nhờ triển khai những công nghệ “hào nhoáng”, mà nhờ chọn đúng bài toán phù hợp với năng lực tổ chức và nhu cầu thật của người dùng. AI không phải là chiếc đũa thần, mà là công cụ và công cụ chỉ có giá trị nếu được sử dụng đúng cách.

AI sẽ thay đổi ngành, nhưng không thay thế nỗ lực con người
AI sẽ không thay thế ngân hàng, nhưng những ngân hàng không ứng dụng AI một cách thông minh sẽ bị thay thế. Trong khi làn sóng công nghệ vẫn cuộn trào, câu hỏi lớn không còn là có làm AI hay không, mà là làm đến đâu, làm như thế nào và có tạo ra giá trị thật không. Cuộc chơi chỉ mới bắt đầu và thời gian sẽ là thước đo cho những gì là đột phá hay chỉ là bong bóng công nghệ thoáng qua.