Ngày 22/6/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức ban hành Quyết định số 1412/QĐ-BKHCN, phê duyệt kế hoạch thu hút 100 chuyên gia giỏi về trí tuệ nhân tạo (AI) tham gia các chương trình, nhiệm vụ khoa học – công nghệ trọng điểm cấp quốc gia. Thông tin được công bố tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 27/6, đánh dấu một bước ngoặt đáng chú ý trong lộ trình phát triển nhân lực AI chiến lược của Việt Nam.
Theo đại diện Bộ, mục tiêu của kế hoạch là huy động chất xám tinh hoa trong và ngoài nước, tạo cú huých đột phá cho hệ sinh thái AI Việt Nam – không chỉ về năng lực nghiên cứu mà còn về ứng dụng thực tiễn, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và chất lượng sống của người dân trong kỷ nguyên trí tuệ số.
AI là tương lai – nhưng tương lai ấy cần người thật việc thật
Trí tuệ nhân tạo được xác định là động lực cốt lõi của tăng trưởng kinh tế và hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, để AI phát triển bền vững, không thể chỉ dựa vào đầu tư phần cứng, hạ tầng dữ liệu hay phần mềm – mà phải có đội ngũ chuyên gia “biết làm, dám làm và làm được”.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh: “Nhà nước đang ưu tiên nhiều chính sách đặc biệt để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có AI. Dự kiến sẽ huy động tối thiểu 3% ngân sách quốc gia – tương đương khoảng 75.000 tỷ đồng – dành riêng cho khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
Mức hỗ trợ dành cho chuyên gia AI sẽ được cụ thể hóa trong thời gian tới, nhằm tạo điều kiện làm việc lý tưởng, đảm bảo cạnh tranh với các quốc gia dẫn đầu khu vực. Quan trọng hơn, Bộ khẳng định sẽ thiết kế cơ chế hợp tác linh hoạt – vừa đủ sức hút với chuyên gia kiều bào, vừa gỡ bỏ rào cản cho những nhân tài nội địa đang “bí đường tiến” trong môi trường nghiên cứu hiện nay.
Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động thực chất
Kế hoạch thu hút 100 chuyên gia AI không chỉ là một chính sách đơn lẻ, mà là mảnh ghép chiến lược trong tổng thể các chủ trương phát triển quốc gia số. Tại cuộc họp báo, đại diện Bộ KH&CN cũng giới thiệu hàng loạt văn bản và đề án trọng yếu vừa được trình Chính phủ hoặc đã thông qua Quốc hội.
Cụ thể, 5 đạo luật mới gồm: Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; Luật sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); và Luật Công nghiệp công nghệ số – được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều nút thắt pháp lý, tạo hành lang thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và phát triển AI.
Bên cạnh đó, Bộ KH&CN đang khẩn trương hoàn thiện các dự thảo luật sửa đổi về chuyển giao công nghệ, công nghệ cao, chuyển đổi số quốc gia, sở hữu trí tuệ... nhằm tiếp tục “dọn đường” cho làn sóng đầu tư vào công nghệ lõi, bao gồm AI, sinh học, vật liệu mới và lượng tử.
AI – từ ưu tiên chiến lược đến năng lực quốc gia
Việt Nam hiện đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ để không chỉ theo kịp xu hướng AI toàn cầu, mà còn vươn lên kiến tạo dấu ấn riêng. Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030 (ban hành theo Quyết định số 127/QĐ-TTg) đang được Bộ trình sửa đổi để phù hợp với bối cảnh mới, đồng bộ với Chương trình hành động AI quốc gia.
Bộ KH&CN cũng chuẩn bị trình Thủ tướng phê duyệt đề án “Đầu tư nâng cao năng lực nghiên cứu làm chủ công nghệ lõi”, cùng với đề án “Tái cấu trúc các chương trình khoa học và công nghệ quốc gia”, nhằm thiết lập mạng lưới trung tâm nghiên cứu trọng điểm, hỗ trợ ươm tạo doanh nghiệp công nghệ AI quy mô công nghiệp.
Cùng lúc, dự thảo “Chiến lược quốc gia phát triển đội ngũ trí thức thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa” cũng đang hoàn thiện, nhấn mạnh yêu cầu song hành giữa trí tuệ – thể chế – tài chính để giữ chân nhân tài và thúc đẩy đổi mới sáng tạo bền vững.
Không chỉ là 100 người – mà là 100 hạt nhân lan tỏa
Bản chất của kế hoạch không nằm ở con số “100 chuyên gia”, mà ở kỳ vọng biến họ thành các hạt nhân dẫn dắt, lan tỏa tri thức và truyền cảm hứng cho thế hệ kế cận. Bằng kinh nghiệm quốc tế, mạng lưới kết nối và kiến thức chuyên sâu, đội ngũ này có thể giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách công nghệ với thế giới, đồng thời xây dựng những sản phẩm AI mang bản sắc và giá trị riêng.
Việc giới thiệu Quyết định 1169/QĐ-TTg về Chương trình “Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW” là một bước quan trọng nhằm tạo sự đồng thuận xã hội, truyền thông hiệu quả chủ trương đột phá về khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Trong thời đại mà dữ liệu là nhiên liệu, AI là động cơ, và sáng tạo là hướng đi – thì con người vẫn là vô lăng dẫn đường. Thu hút 100 chuyên gia AI không chỉ để làm dự án, mà để cùng xây dựng tương lai. Một tương lai mà Việt Nam không chỉ theo kịp bước chân thế giới, mà còn vững vàng bước đi bằng trí tuệ của chính mình.
Bình luận (0)
Hơn 1/3 doanh nghiệp Hàn Quốc đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động sản xuất – kinh doanh, trong đó doanh nghiệp nhỏ đang dần bứt phá, nhưng rào cản về nhân lực, hạ tầng và chi phí đầu tư vẫn là vấn đề nổi cộm.
