Dù lượng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng tiếp tục ghi nhận mức tăng mạnh, cán mốc gần 15 triệu tỷ đồng vào cuối quý I/2025, nhưng thực tế cho thấy không phải ngân hàng nào cũng được hưởng lợi từ dòng tiền dồi dào. Sự phân hóa rõ rệt trong tốc độ huy động giữa các nhà băng đang tạo nên bức tranh đối lập về năng lực thu hút vốn trên thị trường.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tổng tiền gửi của khách hàng tại các tổ chức tín dụng đã đạt gần 14,99 triệu tỷ đồng, tăng hơn 258.000 tỷ đồng trong quý đầu năm, tương đương mức tăng 1,75%. Trong đó, nhóm khách hàng cá nhân tiếp tục đóng vai trò chủ lực, khi tiền gửi dân cư tăng 5,73%, lên gần 7,47 triệu tỷ đồng. Ngược lại, khối doanh nghiệp lại rút bớt vốn, khiến tổng tiền gửi của nhóm này giảm 1,92%, còn khoảng 7,52 triệu tỷ đồng.
Tỷ trọng tiền gửi các kỳ hạn tại 27 ngân hàng niêm yết trong quý I/2025.
Điểm đáng chú ý trong quý I là sự dịch chuyển kỳ hạn gửi tiền. Các kỳ hạn từ 3 đến 12 tháng tăng mạnh tới 19%, gần gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, kỳ hạn trên 5 năm tăng vọt 51%, đánh dấu sự đảo chiều ngoạn mục so với mức giảm 100% cùng kỳ 2024. Điều này cho thấy tâm lý người gửi đã bắt đầu ổn định hơn, sẵn sàng gửi tiền dài hạn khi mặt bằng lãi suất có dấu hiệu đi ngang. Ngược lại, tiền gửi kỳ hạn từ 1 đến 5 năm giảm 5%, phản ánh sự cạnh tranh khốc liệt giữa các kỳ hạn trung và dài. Trong khi đó, các kỳ hạn ngắn dưới 3 tháng vẫn ghi nhận tăng trưởng nhưng chậm lại đáng kể so với cùng kỳ.
Ở cấp độ từng tổ chức, dữ liệu từ Wichart cho thấy các “ông lớn” nhóm Big4 vẫn chiếm ưu thế. BIDV dẫn đầu hệ thống với số dư hơn 2,17 triệu tỷ đồng, tăng 1,62%. VietinBank theo sát với 1,81 triệu tỷ đồng, tăng 4,02%, trong khi Vietcombank lại bất ngờ ghi nhận sụt giảm 1,3%, xuống còn 1,49 triệu tỷ đồng. Ở nhóm ngân hàng TMCP, VPBank gây ấn tượng với mức tăng trưởng huy động tới 14,2%, vượt xa trung bình toàn ngành. BVB và KienlongBank cũng ghi nhận mức tăng đáng kể, lần lượt là 11,52% và 11,21%.
Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn tích cực khi nhiều ngân hàng vẫn đang “hụt hơi” trong cuộc đua huy động. ABBank giảm tới 17% tổng tiền gửi trong quý I – mức giảm sâu nhất trong hệ thống – nối dài chuỗi suy giảm vốn huy động. TPBank cũng không ghi nhận tăng trưởng dương trong quý I, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp gặp khó trong ổn định nguồn vốn.
Trước áp lực huy động ngày càng lớn, nhiều ngân hàng đã lựa chọn kênh phát hành giấy tờ có giá như một giải pháp thay thế. Tăng trưởng kênh này trong quý I/2025 đạt tới 52,56%, cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tiền gửi chỉ 15,35%. Phát hành trái phiếu với lãi suất hấp dẫn đang trở thành hướng đi chiến lược trong bối cảnh nhà đầu tư tổ chức tìm kiếm các công cụ lợi suất cao hơn. Theo FiinRatings, lợi suất trái phiếu ngân hàng tính đến tháng 4/2025 dao động từ 6,5% đến 7,9%, cao hơn đáng kể so với mặt bằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 2 năm trở lên. Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu và tiền gửi đã nới rộng lên 2–3,5%, tùy theo xếp hạng tín nhiệm và kỳ hạn.
Dù thị trường ghi nhận sự gia tăng thanh khoản và niềm tin vào kênh tiết kiệm, khoảng cách giữa các ngân hàng trong việc huy động vốn đang ngày càng rõ rệt. Đây không chỉ là thách thức về vốn, mà còn là phép thử cho năng lực cạnh tranh, uy tín và chiến lược dài hạn của từng nhà băng trong giai đoạn tăng trưởng tín dụng mạnh như hiện nay.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến về dự thảo quy định tất cả các giao dịch mua bán vàng từ 20 triệu đồng trở lên phải thực hiện qua hình thức chuyển khoản ngân hàng. Đề xuất này được kỳ vọng sẽ tăng cường minh bạch hóa thị trường vàng, nhưng cũng đang vấp phải nhiều tranh luận về tính hợp lý và khả năng áp dụng trên thực tế.