Vừa áp thuế 15% với Mỹ, một loại nông sản của Trung Quốc bất ngờ gặp khó: Sản lượng thấp nhất 7 năm, tiêu thụ hàng đầu thế giới

Theo Reuters,  sản lượng lúa mì của Trung Quốc được dự báo giảm tới 5% trong năm nay, xuống mức thấp nhất kể từ năm 2018. Sản lượng lúa mì năm 2025 được dự báo chỉ đạt từ 133 đến 135 triệu tấn, giảm mạnh so với 140 triệu tấn của năm 2024, đánh dấu mức thấp nhất kể từ năm 2018.

Áp thuế Mỹ giữa lúc nguồn cung bị đe dọa

Trung Quốc đang cố gắng bảo vệ nguồn cung nông sản của mình trước những biến động thương mại toàn cầu, đặc biệt từ phía Mỹ - quốc gia xuất khẩu chính của thế giới, Bắc Kinh lựa chọn áp thuế 15% lên lúa mì nhập khẩu từ Mỹ vào tháng 3/2025. Đây là một phần trong căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, thời điểm áp thuế lại trùng với giai đoạn nhập khẩu thấp, khiến nguồn cung thay thế từ thị trường quốc tế cũng trở nên hạn chế.

Dữ liệu cho thấy, lượng nhập khẩu lúa mì của Trung Quốc trong 4 tháng đầu năm nay đã chạm đáy thấp nhất trong 7 năm. Điều này có thể khiến quốc gia này rơi vào thế khó nếu mùa vụ trong nước tiếp tục gặp bất lợi như dự báo.

Nhưng những đợt thời tiết khắc nghiệt ngày càng thường xuyên do biến đổi khí hậu đang buộc quốc gia này phải điều chỉnh nhanh chóng các kênh cung ứng. Cách đây 2 năm, mưa lớn đã làm hỏng cây trồng và đẩy lượng nhập khẩu hàng năm lên mức cao kỷ lục hơn 12 triệu tấn. Lúa mì là lương thực chính ở Trung Quốc, đặc biệt là mì và bánh bao, cũng như là một loại ngũ cốc thay thế trong thức ăn chăn nuôi.

Ở mùa vụ năm nay, nhiệt độ cao và tình trạng khô hạn dai dẳng đã làm đất trở nên khô cằn và làm héo cây trồng. Thiệt hại rõ rệt nhất ở các vùng trồng lúa mì ở miền bắc Trung Quốc, bao gồm cả tỉnh sản xuất hàng đầu là Hà Nam, cũng như Thiểm Tây.

Theo cơ quan thời tiết, hai tỉnh này nằm trong nhóm các tỉnh có lượng mưa thấp hơn đáng kể so với mức trung bình vào tháng 5. Một số khu vực của Hà Nam và Thiểm Tây được chỉ định là chịu hạn hán đặc biệt — điều kiện tồi tệ nhất theo hệ thống phân loại của Trung Quốc.

Các nhà dự báo như Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế và Bộ Nông nghiệp Mỹ hiện vẫn chưa điều chỉnh ước tính của họ, kỳ vọng vụ mùa của quốc gia này sẽ đạt 140 triệu tấn hoặc hơn. Tuy nhiên phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin về tình hình xấu đi trước vụ thu hoạch mùa hè năm năm, bao gồm của tình trạng sâu bệnh sớm và thường xuyên hơn. Chính quyền đã phản ứng bằng cách ban hành cảnh báo, giải phóng quỹ khẩn cấp và cải thiện hệ thống tưới tiêu và tăng cường dinh dưỡng cho cây trồng. Nhưng chi phí bổ sung là gánh nặng lớn đối với nhiều nông dân đang gồng mình với mức lợi nhuận thấp.

Một người nông dân ở Hà Bắc, một tỉnh trồng lúa mì lớn khác cho biết: "Thời tiết thực sự đang trở nên bất thường — trời không mưa khi cần".

Ông cũng lo ngại nếu tình trạng thiếu mưa tiếp tục kéo dài, vụ ngô mùa hè dự kiến trồng vào cuối tháng 6 cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tác động toàn cầu

Lúa mì không chỉ là thực phẩm thiết yếu của người dân Trung Quốc – đặc biệt dùng để chế biến mì, bánh bao – mà còn là nguyên liệu chính trong thức ăn chăn nuôi. Việc sản lượng lúa mì của Trung Quốc sụt giảm có thể gây sức ép lên thị trường toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh nhiều quốc gia đang tìm cách thắt chặt chính sách xuất khẩu để đảm bảo an ninh lương thực.

Nếu tình hình thời tiết tiếp tục bất lợi, Trung Quốc có thể buộc phải tăng cường nhập khẩu trong nửa cuối năm 2025 – điều có thể gây biến động lớn về giá ngũ cốc toàn cầu, đặc biệt tại các thị trường châu Á.