Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/7 thông báo loạt quyết định tăng thuế nhập khẩu mạnh tay, trong đó có mức thuế 50% lên đồng và hàng hóa từ Brazil, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/8/2025. Động thái này đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại mới giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Mỹ và đè nặng lên triển vọng kinh tế toàn cầu vốn đã bất ổn.
Phát biểu trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump nói mức thuế 50% áp lên đồng được đưa ra sau một “đánh giá an ninh quốc gia” theo điều khoản Section 232, khẳng định kim loại này là nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất chip bán dẫn, máy bay, pin xe điện và thiết bị quân sự. Ông cáo buộc các chính quyền tiền nhiệm đã để ngành công nghiệp đồng Mỹ suy yếu, cam kết sẽ xây dựng lại một “ngành công nghiệp đồng hùng mạnh” trong nước.
Quyết định áp thuế đồng đến chỉ vài giờ sau khi Nhà Trắng gửi thư chính thức cho Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva, thông báo tăng thuế nhập khẩu với hàng hóa Brazil từ 10% lên 50% cũng từ ngày 1/8. Bức thư chứa những lời chỉ trích gay gắt về tình hình chính trị nội bộ Brazil, trong đó ông Trump lên án vụ xét xử cựu Tổng thống Jair Bolsonaro – đồng minh thân cận của ông – mà ông gọi là một “cuộc săn phù thủy”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/7 đã chuyển mũi nhọn thương mại sang Brazil, nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh.
Ngoài ra, Trump cáo buộc chính phủ Lula đã “tấn công bầu cử tự do”, vi phạm quyền tự do ngôn luận của người Mỹ và ra “lệnh kiểm duyệt bí mật và bất hợp pháp” đối với các nền tảng mạng xã hội Mỹ. Ông yêu cầu Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ mở cuộc điều tra theo điều khoản Section 301 về hành vi thương mại không công bằng của Brazil, cảnh báo sẽ còn áp thêm thuế nếu phát hiện vi phạm, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại số.
Đáp lại, Tổng thống Lula tuyên bố bất kỳ biện pháp đơn phương nào nhằm tăng thuế sẽ gặp phản ứng phù hợp với pháp luật Brazil, báo hiệu nguy cơ trả đũa và leo thang căng thẳng thương mại. Các chuyên gia cảnh báo tình hình có thể dễ dàng dẫn đến một cuộc chiến thuế quan kéo dài giữa hai nền dân chủ lớn của châu Mỹ. Brad Setser, cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ, nhận định đây là minh chứng cho rủi ro lớn khi quyền áp thuế quá tập trung vào tay một người, đồng thời cho rằng mâu thuẫn cá nhân giữa Trump và Lula có thể làm quan hệ thương mại song phương xấu đi nghiêm trọng.
Theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Mỹ – Brazil đạt 92 tỷ USD trong năm 2024, trong đó Mỹ xuất siêu 7,4 tỷ USD. Hàng xuất khẩu chủ lực của Mỹ sang Brazil gồm máy bay thương mại, các sản phẩm dầu mỏ và dầu thô, than đá và chip bán dẫn. Ngược lại, Brazil bán sang Mỹ chủ yếu dầu thô, cà phê, thép bán thành phẩm và gang.
Song song với căng thẳng với Brazil, ông Trump cũng mở rộng tấn công thuế quan với nhiều đối tác khác. Nhà Trắng đã gửi thông báo áp thuế bắt đầu từ 1/8 cho bảy nền kinh tế nhỏ với tổng giá trị xuất khẩu sang Mỹ chỉ 15 tỷ USD năm ngoái: 20% cho hàng hóa từ Philippines, 30% từ Sri Lanka, Algeria, Iraq và Libya, cùng 25% từ Brunei và Moldova. Trước đó, ông cũng công bố mức thuế 25% cho hai đồng minh thương mại lớn là Hàn Quốc và Nhật Bản – trừ khi đạt được thỏa thuận trước hạn chót 1/8.
Bến container của Cảng Rio Grande, ở miền Nam Brazil
Giữa lúc Washington không ngừng gia tăng áp lực thuế quan, các cuộc đàm phán thương mại với Liên minh châu Âu vẫn tiếp diễn khẩn trương. Tổng thống Trump cho biết sẽ “có lẽ” thông báo cho EU trong vòng hai ngày tới mức thuế cụ thể áp lên hàng xuất khẩu của khối. Trong khi đó, Ủy viên thương mại EU Maros Sefcovic tỏ ra lạc quan, khẳng định hai bên đã đạt tiến triển tốt trong việc xây dựng một khung thỏa thuận và có khả năng hoàn tất trong vài ngày tới. Tuy nhiên, giới chức châu Âu thừa nhận đàm phán vẫn “rất phức tạp”, đặc biệt với các đề xuất nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô châu Âu, bao gồm giảm thuế, thiết lập hạn ngạch nhập khẩu và tín chỉ thương mại đối với giá trị xuất khẩu xe sang Mỹ.
Dù các biện pháp thuế quan của Trump đang gây lo ngại rộng khắp, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn khá ổn định sau thông báo mới nhất, trong khi đồng yen tiếp tục chịu áp lực sau khi Nhật Bản bị áp thuế. Viện Yale Budget Lab ước tính mức thuế trung bình hiệu quả mà người tiêu dùng Mỹ phải gánh sẽ tăng từ 15,8% lên 17,6%, mức cao nhất kể từ năm 1934. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Washington đã thu được khoảng 100 tỷ USD từ thuế quan trong năm nay và dự kiến có thể đạt 300 tỷ USD trước cuối năm.
Chính quyền Trump tuyên bố mục tiêu đạt “90 thỏa thuận trong 90 ngày” kể từ khi công bố loạt thuế quan mới từ đầu tháng 4. Tuy nhiên đến nay, chỉ có hai thỏa thuận được ký kết với Anh và Việt Nam, và Trump nói rằng một thỏa thuận với Ấn Độ cũng đang đến rất gần.
Bình luận (0)
Dù xuất khẩu rau quả ghi nhận tín hiệu khả quan song thực tế nhiều sản phẩm vẫn chưa thể đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khắt khe của những thị trường khó tính.
