Tín dụng khởi sắc, lợi nhuận ngân hàng vẫn thận trọng

Sự khởi sắc của tín dụng

Theo báo cáo cập nhật của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 3,9% trong quý I/2025, đây là mức tăng cao nhất trong cùng kỳ những năm gần đây. Số liệu này cho thấy dòng vốn bắt đầu lưu chuyển mạnh mẽ hơn trong nền kinh tế, đồng thời phản ánh tác động tích cực từ việc phân bổ sớm hạn mức tín dụng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Sự chủ động về room tín dụng đặc biệt phát huy hiệu quả tại nhóm ngân hàng tầm trung. Việc được giao chỉ tiêu sớm cho phép các NHTMCP lên kế hoạch giải ngân bài bản, tranh thủ những cơ hội từ thị trường và khách hàng doanh nghiệp hồi phục. Động lực này đang tạo nên sự lan tỏa tích cực đối với các khu vực sản xuất, tiêu dùng và xuất nhập khẩu, những mạch máu quan trọng của nền kinh tế.

Dù tín dụng tăng trưởng, lợi nhuận ngành ngân hàng vẫn chưa có nhiều chuyển biến rõ rệt. Nguyên nhân chính đến từ việc biên lãi thuần (NIM) tiếp tục bị thu hẹp. Lãi suất cho vay bình quân giảm khoảng 40 điểm cơ bản trong khi chi phí huy động lại tăng nhẹ, khiến NIM toàn ngành giảm thêm 3 điểm cơ bản so với cuối năm 2024.

Điều này phản ánh áp lực kép mà các ngân hàng đang phải đối mặt: vừa phải duy trì mức lãi suất cho vay hấp dẫn để hỗ trợ doanh nghiệp, vừa đảm bảo nguồn vốn ổn định trong bối cảnh cạnh tranh huy động gia tăng. Kết quả là lợi nhuận trước thuế của nhiều ngân hàng lớn chỉ tăng nhẹ, thậm chí giảm so với quý trước. Một số ngân hàng nhỏ có kết quả tích cực nhờ nguồn thu đột biến, nhưng đây không phải là xu hướng bền vững.

Áp lực huy động vốn và bài toán lợi nhuận trong quý tới
Một điểm cần lưu ý là tăng trưởng tiền gửi chỉ đạt 1,36% đến cuối tháng 3/2025, thấp hơn nhiều so với tăng trưởng tín dụng. Điều này khiến tỷ lệ cho vay trên huy động (LDR) của các ngân hàng niêm yết tăng lên 82,6%, tiến sát ngưỡng an toàn mà cơ quan quản lý cho phép. Để cân đối nguồn vốn, nhiều ngân hàng buộc phải tăng nhẹ lãi suất huy động hoặc đẩy mạnh phát hành giấy tờ có giá, điều sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến chi phí vốn trong các quý tiếp theo.

Chất lượng tài sản vẫn trong tầm kiểm soát. Tỷ lệ nợ xấu có tăng nhẹ do yếu tố mùa vụ và việc tái cơ cấu nợ theo quy định mới. Tuy nhiên, bộ đệm dự phòng vẫn duy trì ở mức tốt tại nhiều ngân hàng lớn, giúp hạn chế rủi ro lan rộng. Đây là một trong những yếu tố hỗ trợ sự ổn định chung của hệ thống ngân hàng trong bối cảnh còn nhiều biến số khó lường từ môi trường quốc tế.

Trong bối cảnh này, các ngân hàng sẽ cần duy trì chiến lược quản trị rủi ro linh hoạt, đồng thời ưu tiên phát triển tín dụng đi kèm kiểm soát chất lượng tài sản. Tăng trưởng tín dụng dù là điểm sáng, vẫn cần được đặt trong mối tương quan với khả năng sinh lời, chi phí vốn và sức khỏe tài chính tổng thể của từng tổ chức.

Tăng trưởng tín dụng đang tiếp tục đóng vai trò đầu tàu cho ngành ngân hàng trong năm 2025, thể hiện sự nhạy bén trong điều hành và phản ứng chính sách từ phía NHNN. Tuy nhiên, để tín dụng thực sự trở thành đòn bẩy cho lợi nhuận và sự ổn định dài hạn, các ngân hàng cần củng cố năng lực nội tại, tối ưu chi phí vốn, và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro kinh tế vĩ mô. Trong bức tranh ngành ngân hàng còn nhiều mảng màu đan xen, ánh sáng của tín dụng là tín hiệu đáng khích lệ, nhưng chưa đủ để xua tan toàn bộ những thách thức đang bủa vây.