Thị trường thép Việt Nam đối mặt thách thức mới từ quy định nhập khẩu nghiêm ngặt của Anh

Việc Chính phủ Anh vừa quyết định áp dụng mức hạn ngạch nhập khẩu thép chặt chẽ hơn dự kiến đã lập tức thu hút sự chú ý của các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu thép Việt Nam. Trong bối cảnh ngành thép toàn cầu đang đối mặt với tình trạng dư cung và căng thẳng thương mại ngày càng gia tăng, động thái của London được đánh giá là một tín hiệu quan trọng, có thể tái định hình dòng chảy thương mại thép quốc tế trong thời gian tới – trong đó Việt Nam là một trong những nước bị ảnh hưởng trực tiếp.

Sau quá trình rà soát và lắng nghe ý kiến từ ngành công nghiệp nội địa, Bộ trưởng Thương mại Anh Jonathan Reynolds đã công bố quyết định bác bỏ khuyến nghị trước đó của Cơ quan Cứu trợ Thương mại (TRA) về mức trần nhập khẩu. Thay vì duy trì giới hạn 40% cho mỗi quốc gia trong phần hạn ngạch dư thừa (residual quota) như đề xuất, ông Reynolds lựa chọn phương án siết chặt hơn: chỉ cho phép Việt Nam cung ứng tối đa 20% lượng thép thuộc nhóm sản phẩm mà nước này đang chi phối xuất khẩu vào Anh. Đối với Hàn Quốc và Algeria – hai quốc gia có ảnh hưởng lớn ở các dòng sản phẩm khác – mức trần chỉ là 15%. Phần vượt quá hạn ngạch sẽ chịu mức thuế nhập khẩu 25%.

Hoạt động sản xuất thép Việt Nam đối mặt áp lực điều chỉnh khi Anh áp dụng hạn ngạch nhập khẩu nghiêm ngặt.

Theo các nguồn tin của Reuters, quyết định này dự kiến chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, nhưng hiện vẫn đang chờ tham vấn và phản hồi từ các thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Dù vậy, nội dung bức thư do Bộ trưởng Reynolds gửi tới TRA đã thể hiện rõ quan điểm của chính phủ Anh: đảm bảo hiệu quả thực chất của các biện pháp phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ sản xuất trong nước, đồng thời vẫn duy trì an ninh nguồn cung cho thị trường nội địa.

Trong thông cáo phản hồi, Giám đốc điều hành UK Steel – ông Gareth Stace – đánh giá đây là một “thành công lớn” cho ngành thép Anh. Ông cho rằng các giới hạn mới sẽ giúp giảm áp lực từ làn sóng chuyển hướng hàng thép giá rẻ từ Mỹ và EU sang Anh, đặc biệt trong bối cảnh một số nước bị cáo buộc bán phá giá và làm tổn hại năng lực cạnh tranh của các nhà sản xuất trong nước.

Với Việt Nam, quyết định này mở ra một thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp vốn đã và đang tăng cường khai thác thị trường Anh như một hướng đi thay thế giữa lúc nhu cầu tại các thị trường truyền thống đang có dấu hiệu chững lại. Việc chỉ được phép chiếm 20% hạn ngạch trong danh mục thép do Việt Nam thống lĩnh sẽ buộc các doanh nghiệp trong nước phải tính toán lại chiến lược sản xuất, phân phối và thị trường đích. Trong trường hợp xuất khẩu vượt ngưỡng bị áp thuế 25%, biên lợi nhuận có thể bị bào mòn nghiêm trọng.

Mặc dù ngành thép Việt Nam hiện đang phục hồi tích cực sau giai đoạn điều chỉnh, với sản lượng xuất khẩu cải thiện và nhu cầu nội địa ổn định, nhưng các biện pháp bảo hộ thương mại như của Anh vẫn luôn là rủi ro tiềm ẩn. Không chỉ tạo ra rào cản kỹ thuật, chúng còn đặt ra yêu cầu về năng lực đàm phán thương mại song phương và khả năng thích ứng của doanh nghiệp trong một môi trường thương mại toàn cầu ngày càng phức tạp.

Về dài hạn, các chuyên gia nhận định thị trường thép Việt Nam cần đa dạng hóa kênh tiêu thụ, gia tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm, đồng thời chủ động hơn trong việc theo dõi và thích ứng với chính sách thương mại của các đối tác lớn. Trong bối cảnh xu hướng phòng vệ thương mại có xu hướng gia tăng sau đại dịch và căng thẳng địa chính trị, việc dự báo và định hình kịch bản thị trường sẽ là yếu tố sống còn để ngành thép Việt Nam duy trì được đà tăng trưởng và mở rộng vị thế trên bản đồ xuất khẩu thế giới.