Tài sản số tại Việt Nam: Chính thức được công nhận và những vấn đề cần giải quyết

Bước ngoặt pháp lý cho kinh tế số

Ông Phan Đức Trung – Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam – nhận định đây là bước ngoặt quan trọng, tạo nền tảng pháp lý minh bạch để doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước yên tâm phát triển. Việc công nhận tài sản số sẽ thúc đẩy tích hợp sâu hơn vào tài chính số, thương mại điện tử, chuỗi cung ứng và fintech.

Bên cạnh đó, đây cũng là động lực để các trường đại học, viện nghiên cứu và startup công nghệ trong nước đẩy mạnh đầu tư và đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu.

Khung pháp lý vẫn còn thiếu đồng bộ

Dù đã có luật, việc triển khai thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Theo ông Trung, cần nhanh chóng xây dựng các quy định cụ thể về:

   - Phân loại tài sản số, mã hóa theo mục đích sử dụng và tính chất công nghệ (token, NFT, coin...).

   - Cơ chế cấp phép, chuyển nhượng, thuế và giám sát giao dịch phù hợp với từng loại tài sản.

   - Chuẩn phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố (AML/CFT).

Nếu không phân loại đầy đủ, việc triển khai sàn giao dịch tập trung và xử lý vi phạm sẽ gặp nhiều vướng mắc.

Vấn đề thuế và chi phí giao dịch

Hiện tại, nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam chịu thuế 0,1% trên tổng giá trị mỗi giao dịch tài sản mã hóa – mức này được cho là chưa phù hợp với đặc thù thị trường. Trong khi đó, nhiều quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Singapore đang áp dụng chính sách miễn hoặc giảm thuế nhằm thúc đẩy thị trường.

Ông Trung đề xuất Việt Nam cần có cơ chế thuế linh hoạt hơn để vừa đảm bảo nguồn thu, vừa tạo điều kiện cho ngành phát triển lành mạnh.

Cần hành động kịp thời để đón cơ hội

TP.HCM được đánh giá là địa phương có tiềm lực tài chính mạnh và hội tụ nhiều doanh nghiệp lớn. Do đó, thành phố cần sớm chuẩn bị cơ chế sandbox thí điểm tài sản số – tương tự Đà Nẵng với mô hình thanh toán stablecoin – nhằm đón đầu định hướng xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực blockchain, fintech và quản trị tài sản số.

Thị trường mở, rủi ro cũng gia tăng

Sự công nhận tài sản số đồng nghĩa với việc giảm thiểu lừa đảo dưới danh nghĩa “chưa có pháp lý”, nhưng cũng đặt ra yêu cầu siết chặt kiểm soát. Các mô hình trục lợi có thể ngày càng tinh vi hơn, đòi hỏi phối hợp giữa quản lý nhà nước, công nghệ giám sát và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Một trong những sáng kiến đáng chú ý là chương trình ChainTracer của Hiệp hội Blockchain Việt Nam – đã xử lý gần 60 vụ việc có dấu hiệu lừa đảo với tổng thiệt hại gần 8 triệu USD tính đến cuối năm 2024.