Miễn công bố hợp quy với sản phẩm, hàng hóa đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng

Sáng 14/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, với 432/448 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 88,41% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Theo quy định tại luật, cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh thuộc đối tượng phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật có trách nhiệm công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình, môi trường và các đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội.

Về miễn thực hiện công bố hợp quy, luật đã bổ sung quy định cho phép miễn công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về quản lý chất lượng theo quy định của luật khác tương ứng với yêu cầu kỹ thuật tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Đồng thời, tổ chức, cá nhân thực hiện công bố hợp quy sẽ đăng ký bản công bố hợp quy qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.

Trước đó, trong quá trình thảo luận và tiếp thu, giải trình về nội dung liên quan đến công bố hợp quy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đã trình bày quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẳng định rằng công bố hợp quy bao gồm hai hoạt động chính: (1) Đánh giá sự phù hợp của đối tượng công bố hợp quy với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng và (2) Đăng ký bản công bố hợp quy tại cơ quan chuyên ngành.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy. (Ảnh: DUY LINH)

Trong đó, đánh giá hợp quy là quá trình xác định sản phẩm, hàng hóa có phù hợp với đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý đã được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật áp dụng. Đây là cơ sở kỹ thuật và pháp lý quan trọng để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đồng thời tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng và bảo đảm phù hợp với yêu cầu cơ bản của các thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau cũng như các hiệp định thương mại thế hệ mới.

Từ đó ông Huy nhấn mạnh, công bố hợp quy là biện pháp và công cụ quản lý nhà nước quan trọng, cần thiết, giúp đảm bảo hiệu quả quản lý, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nâng cao thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp. Việc đăng ký bản công bố hợp quy thực chất là thủ tục hành chính nhằm thông báo với cơ quan quản lý nhà nước về việc tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật.

Để giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính, khắc phục tình trạng trùng lặp trong hoạt động đánh giá sự phù hợp gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp, luật đã bổ sung quy định mở rộng việc sử dụng các kết quả đánh giá sự phù hợp của các tổ chức được công nhận hoặc chỉ định làm cơ sở cho hoạt động công bố hợp quy, góp phần rút ngắn quy trình và tăng tính minh bạch.

Đại biểu Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. (Ảnh: DUY LINH)

Ngoài ra, tại khoản 1a Điều 48, luật quy định miễn thực hiện công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý chất lượng theo pháp luật chuyên ngành, nhằm tạo điều kiện để doanh nghiệp chỉ cần tuân thủ một quy trình duy nhất, thay vì thực hiện đồng thời hai quy trình như hiện nay.

Cùng với đó, để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong thực hiện thủ tục công bố hợp quy, luật đã chỉnh lý quy định tại khoản 2 Điều 45 theo hướng đơn giản hóa: Tổ chức, cá nhân chỉ cần thông báo công bố hợp quy trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, thay vì nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan quản lý chuyên ngành như trước kia.

Liên quan đến trách nhiệm tổ chức thực hiện trong quá trình xây dựng, thẩm định và ban hành quy chuẩn kỹ thuật, trước đề xuất giao cho bộ quản lý chuyên ngành chủ trì toàn bộ quá trình để bảo đảm tính nhất quán và rõ trách nhiệm, ông Lê Quang Huy cho biết dự thảo luật đã tiếp thu và chỉnh lý theo hướng giao cho bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì thực hiện thống nhất trong suốt quá trình xây dựng, thẩm định, ban hành quy chuẩn kỹ thuật, được thể hiện cụ thể tại Điều 27 về trách nhiệm thẩm định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, Điều 32 về trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định, ban hành quy chuẩn kỹ thuật, Điều 33 về hồ sơ và nội dung thẩm định hồ sơ dự thảo quy chuẩn kỹ thuật, và Điều 35 về rà soát, sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ quy chuẩn kỹ thuật.

Ông Huy cũng cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã chỉnh lý quy định thẩm quyền thẩm định quy chuẩn kỹ thuật, phân định rõ vai trò của các cơ quan có thẩm quyền ban hành quy chuẩn Việt Nam theo đề nghị của Chính phủ. Việc thể hiện nội dung tại các điều nêu trên nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm mỗi việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, tăng tính linh hoạt trong quản lý nhà nước và tiết giảm thời gian thẩm định, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật lần này được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đồng thời tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, phù hợp với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và yêu cầu cải cách thủ tục hành chính.