Giáo dục thời đại số: Nghiên cứu và công nghệ là lối ra cho đại học

02/06/2025, 10:40
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng đại học phải hướng tới nghiên cứu để phát triển bền vững, đồng thời công nghệ sẽ thay đổi cách giáo dục vận hành trong thời đại mới.
Giáo dục thời đại số: Nghiên cứu và công nghệ là lối ra cho đại học
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nghe giới thiệu về một sản phẩm được phát triển tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Sau buổi làm việc với Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng tiếp tục có buổi làm việc với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) Đây là một phần trong chuỗi gặp gỡ các đơn vị thuộc Bộ, nhằm tháo gỡ khó khăn và định hướng phát triển cho từng tổ chức.

Bộ trưởng đã dành nhiều thời gian tham quan các phòng thí nghiệm, trực tiếp trao đổi với sinh viên, giảng viên và các nhà nghiên cứu tại trường. Ông nhấn mạnh: "Muốn tồn tại lâu dài, đại học phải trở thành đại học nghiên cứu. Với một trường công nghệ, các phòng thí nghiệm chính là nền tảng vững chắc để phát triển."

Gỡ vướng cho hoạt động nghiên cứu tại các cơ sở đại học.

Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) là một trong năm cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia về kỹ thuật và công nghệ, theo quyết định của Chính phủ vào tháng 2/2025. Năm 2024, học viện đã công bố 512 bài báo khoa học, và dự kiến con số này sẽ tăng thêm 30% trong năm 2025. Giám đốc học viện Đặng Hoài Bắc đánh giá cao chính sách thưởng cho bài báo quốc tế – một trong những chính sách tốt nhất hiện nay ở các trường công lập. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn thừa nhận điểm hạn chế là các công nghệ ứng dụng phát triển từ học viện vẫn chưa nhiều. Tại buổi làm việc, vấn đề gây chú ý là việc huy động vốn cho nghiên cứu, thương mại hóa kết quả và mở rộng các sản phẩm tiềm năng ra thị trường toàn cầu.

Trước những băn khoăn này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định rằng Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, dự kiến được thông qua vào tháng 6, sẽ mang đến những thay đổi tích cực.

Bên cạnh việc thành lập các quỹ đầu tư cho khoa học và công nghệ, điểm đổi mới lớn của Luật là chuyển trọng tâm đánh giá từ đầu vào sang kết quả đầu ra, đồng thời xem xét cả tác động kinh tế của các nghiên cứu. Bộ trưởng lấy ví dụ: “Nếu trong 10 nghiên cứu có 9 đề tài thất bại nhưng 1 đề tài thành công mang lại giá trị gấp 5-10 lần tổng chi phí thì vẫn được coi là thành công. Chúng tôi đánh giá hiệu quả tổng thể của toàn bộ nghiên cứu chứ không chỉ riêng từng đề tài. Bộ sẽ tập trung vào những tác động và đóng góp thực sự cho xã hội.”

Để nâng cao khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Bộ trưởng đề nghị PTIT cần chú trọng hơn đến các nghiên cứu dựa trên nhu cầu thị trường, ưu tiên các đề tài có sự đồng hành của doanh nghiệp – bởi đây là các nghiên cứu sát thực tế nhất. Đồng thời, ông cũng gợi ý học viện nên tham khảo mô hình nước ngoài trong việc xây dựng đội ngũ chuyên trách về thương mại hóa, giúp kết nối chặt chẽ giữa nhà nghiên cứu và thị trường.

unnamed (2).png

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trong buổi làm việc với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Mong muốn học viện trở thành trung tâm phát triển ngành công nghiệp giáo dục.

Nhấn mạnh khẩu hiệu “Giáo dục là quốc sách hàng đầu,” Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định mỗi thời đại cần đổi mới giáo dục dựa trên những đặc trưng riêng của thời đại đó. “Trong thời đại này, không có cách nào hiệu quả hơn việc ứng dụng công nghệ để làm mới giáo dục,” ông nhấn mạnh.

Là một trường công nghệ đi đầu trong phát triển đại học số, PTIT đã ứng dụng nhiều công nghệ số và tạo ra nhiều công cụ hỗ trợ đào tạo. Bộ trưởng đề nghị học viện “xây dựng ngành công nghiệp giáo dục ngay tại cơ sở,” đồng thời khuyến khích trường mạnh dạn thực hiện các thử nghiệm đổi mới, với cam kết Bộ sẽ hỗ trợ thông qua cơ chế sandbox.

Ông cũng nhấn mạnh vai trò thiết yếu của nghiên cứu trong một cơ sở đại học bền vững, cho rằng đây là điều “khó có thể tránh khỏi.” Với đặc thù là trường công nghệ, các phòng thí nghiệm phải trở thành trụ cột quan trọng, nhất là khi Việt Nam đang chuẩn bị đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng cho nghiên cứu và phát triển.

Về trách nhiệm của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sự phát triển đất nước, Bộ trưởng cho rằng chìa khóa thành công của học viện là “hợp tác.” Ông đánh giá cao những kết quả hợp tác quốc tế của PTIT trong đào tạo, đồng thời khuyến khích đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, kể cả việc thuê các đơn vị nghiên cứu nước ngoài tham gia các dự án lớn cùng Việt Nam.

Từng thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông trước đây và nay chuyển sang Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ trưởng đề nghị PTIT định vị lại các nhiệm vụ chiến lược, tận dụng lợi thế từ sự kết hợp giữa khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

“Quá trình nghiên cứu là hành trình thử – sai, tốn kém cả về thời gian và kinh phí. Nhưng khi thực hiện trong môi trường số, quá trình này sẽ nhanh hơn và tiết kiệm hơn. Môi trường số chính là mảnh đất mới để khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ và hiệu quả,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngoài ra, với lợi thế là đơn vị thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ và được tham gia vào các lĩnh vực có tầm ảnh hưởng lớn, Bộ trưởng đề nghị học viện xác định rõ thế mạnh riêng và quyết tâm vươn lên vị trí dẫn đầu.

“Đất nước đang thay đổi mạnh mẽ với nhiều đổi mới quan trọng, Bộ cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đây chính là cơ hội để học viện bứt phá trong 5 năm tới, đạt được đẳng cấp và vị thế hoàn toàn mới,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trước những kỳ vọng này, Giám đốc PTIT Đặng Hoài Bắc bày tỏ sự tự tin dựa trên những điểm mạnh hiện có của học viện. Ông cam kết sẽ nỗ lực hết mình, nhận trách nhiệm lớn từ ngành Khoa học và Công nghệ, và trong 5 năm tới, học viện sẽ phát triển vượt bậc, hướng tới tầm cỡ quốc tế.

Bình luận (0)

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.