Trợ lý báo chí trong thời đại số

AI – trợ lý tin cậy cho người làm báo

Trong kỷ nguyên 5.0, trí tuệ nhân tạo đã vượt ra khỏi giới hạn của một công nghệ chuyên biệt, trở thành công cụ phổ biến góp phần thay đổi căn bản cách thức hoạt động của nhiều lĩnh vực, trong đó có báo chí và truyền thông.

AI hiện đóng vai trò hỗ trợ đắc lực trong quá trình thu thập tin tức. Các phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo có khả năng phát hiện đề tài, theo dõi sự kiện, trích xuất dữ liệu và xác định xu hướng. Thậm chí, AI còn có thể tìm ra điểm bất thường trong các báo cáo, tóm tắt video và đề xuất nội dung tiềm năng để phóng viên triển khai.

Công nghệ này cũng hỗ trợ sản xuất tin tức một cách linh hoạt. Các công cụ AI giúp phóng viên viết tiêu đề, tạo dàn ý, phiên âm phỏng vấn và thậm chí gợi ý bố cục bài viết. Trong báo chí điều tra, AI có thể xử lý lượng dữ liệu lớn để phân tích, lọc lọc thông tin quan trọng. Tuy nhiên, toàn bộ nội dung sau cùng vẫn cần qua kiểm chứng, biên tập bởi con người trước khi xuất bản.

Tăng trải nghiệm, gắn kết độc giả

Trí tuệ nhân tạo còn giúp tăng cường sự tham gia của bạn đọc thông qua cá nhân hóa nội dung và trải nghiệm. Một số tòa soạn đã ứng dụng công nghệ AI để tạo chatbot tóm tắt bài viết, đề xuất nội dung liên quan dựa trên hành vi người dùng.

Không chỉ giúp tăng thời gian đọc, chiến lược này còn khuyến khích độc giả chủ động khám phá thêm thông tin, kể cả với các chủ đề họ chưa từng quan tâm.

Chủ động định hình quan hệ với các công ty công nghệ

Việc ứng dụng AI trong báo chí đang làm thay đổi mối quan hệ giữa tòa soạn và các công ty công nghệ. Trong khi các tòa soạn phụ thuộc vào hạ tầng và công cụ AI từ bên thứ ba, thì chính dữ liệu báo chí – một nguồn “nhiên liệu” quý giá cho AI – lại là tài sản mà các nền tảng công nghệ ngày càng cần.

AI không thể tạo ra thông tin mới hay thực hiện phỏng vấn, ghi nhận hiện trường như phóng viên. Điều đó cho thấy, các cơ quan báo chí vẫn nắm giữ lợi thế nội dung và có thể chủ động đàm phán hợp tác, đảm bảo quyền sở hữu trí tuệ, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào các nền tảng công nghệ.

Hợp tác win-win – định hướng tương lai báo chí số

Dù còn nhiều thách thức về pháp lý, bảo mật và đạo đức, AI được kỳ vọng sẽ trở thành yếu tố hỗ trợ quan trọng giúp báo chí phát triển bền vững. Việc thiết lập mô hình hợp tác đôi bên cùng có lợi (win-win) giữa các tòa soạn và công ty công nghệ là hướng đi tất yếu.

Sự đồng hành giữa con người và công nghệ, với vai trò trung tâm vẫn thuộc về nhà báo – người đưa ra các quyết định biên tập, kiểm chứng sự thật – sẽ góp phần hiện thực hóa các mục tiêu trong Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy hệ sinh thái báo chí hiện đại, nhân văn và hiệu quả hơn.