Đằng sau làn sóng đóng cửa, tạm ngừng kinh doanh: Đâu là nguyên nhân chính

Tâm lý lo ngại, hiểu nhầm chính sách

Thời gian gần đây, làn sóng hộ kinh doanh đột ngột đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đã gây xôn xao dư luận. Dù nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân xuất phát từ lo ngại về nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, nhưng khảo sát thực tế chỉ ra rằng, ngoài yếu tố này còn có hàng loạt nguyên nhân khác như tâm lý sợ bị kiểm tra do buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng giả, cùng với việc hiểu chưa đúng hoặc chưa đầy đủ về đối tượng áp dụng hóa đơn điện tử.

Theo quy định, hóa đơn điện tử từ máy tính tiền chỉ bắt buộc với những hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm và hoạt động trong một số lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ. Tuy nhiên, rất nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ không thuộc diện điều chỉnh vẫn tự nguyện ngừng kinh doanh vì lo ngại hoặc hiểu lầm rằng tất cả đều phải áp dụng công nghệ mới, kéo theo chi phí đầu tư và giám sát chặt chẽ hơn. Số liệu tại TP.HCM cho thấy, trong tháng 5/2025 có gần 3.800 hộ ngừng hoạt động, nhưng chỉ khoảng 3% thuộc nhóm bắt buộc phải triển khai hóa đơn điện tử. Thực tế này cho thấy quy định mới không phải nguyên nhân chính, mà phần lớn là do tâm lý hoang mang, thiếu thông tin đầy đủ.

Kiểm tra gắt gao, thị trường khó khăn

Bên cạnh yếu tố chính sách, việc đồng loạt kiểm tra, truy quét hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc và siết chặt quản lý thị trường cũng khiến nhiều hộ kinh doanh chủ động đóng cửa để tránh rủi ro pháp lý. Theo ghi nhận, lực lượng chức năng tại các thành phố lớn đã phối hợp kiểm tra các trung tâm thương mại, chợ truyền thống, phát hiện nhiều vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Điều này khiến nhiều tiểu thương lo sợ bị xử phạt, chọn cách tạm ngừng hoặc đóng cửa quầy hàng.

Ngoài ra, sức mua giảm, kinh tế khó khăn và sự dịch chuyển mạnh mẽ sang thương mại điện tử cũng là nguyên nhân khiến nhiều hộ kinh doanh truyền thống gặp khó, buộc phải thu hẹp hoạt động hoặc chuyển đổi mô hình. Theo các chuyên gia, hiện tượng hộ kinh doanh tạm nghỉ hoặc đóng cửa là diễn biến bình thường theo chu kỳ thị trường, song đã trở nên rõ nét hơn trong bối cảnh chính sách thay đổi và thị trường biến động.

Các cơ quan chức năng đã tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ và khẳng định việc triển khai hóa đơn điện tử không làm tăng gánh nặng thuế mà nhằm minh bạch hóa thị trường, tạo sân chơi công bằng, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Việc áp dụng công nghệ, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, giúp hộ kinh doanh thích nghi với môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch và bền vững hơn.