Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Nhật Bản và Hàn Quốc bắt đầu từ ngày 1/8, làm gia tăng căng thẳng thương mại với hai đối tác chiến lược quan trọng tại châu Á. Hai bức thư có nội dung gần như giống hệt, gửi Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung, đã được Trump đăng công khai trên mạng xã hội Truth Social. Trong thư, ông khẳng định mức thuế mới này tách biệt với các khoản thuế bổ sung theo từng ngành hàng mà Mỹ sẽ áp riêng biệt.
Trump cảnh báo rằng mọi nỗ lực "trung chuyển" hàng hóa qua quốc gia thứ ba nhằm tránh thuế sẽ bị đánh mức thuế cao hơn. Ông cũng nhấn mạnh nếu Nhật Bản hoặc Hàn Quốc tăng thuế lên hàng Mỹ, Washington sẽ cộng thêm mức tăng đó vào thuế 25% đã công bố. Tuy nhiên, Trump để ngỏ khả năng đàm phán điều chỉnh khi nói Mỹ sẵn sàng xem xét giảm thuế nếu hai nước xóa bỏ các rào cản thương mại, thuế quan và phi thuế quan, tùy thuộc vào diễn biến quan hệ song phương.
Mỹ áp thuế 25% lên hàng Nhật, Hàn từ 1/8 theo lệnh Tổng thống Trump, làm căng thẳng thương mại gia tăng.
Trong thư, Trump nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ thương mại với Tokyo và Seoul nhưng cho rằng cán cân hiện tại “thiếu tính qua lại”. Ông bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với hai nước, song khẳng định Mỹ sẽ ưu tiên bảo vệ ngành sản xuất trong nước, với cam kết từ Nhà Trắng rằng sẽ “làm mọi điều cần thiết để cấp phép sản xuất tại Mỹ một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp và thường xuyên”.
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản. Ngoài mức thuế 25% mới, Nhật Bản cũng đang chịu thuế riêng 25% đối với ôtô xuất khẩu sang Mỹ. Trong tháng 5, xuất khẩu ôtô và linh kiện ôtô của Nhật sang Mỹ giảm lần lượt 24,7% và 19%, khiến kim ngạch xuất khẩu tổng thể giảm lần đầu tiên sau 8 tháng tăng liên tiếp.
Về phía Hàn Quốc, nước này đạt mức thặng dư thương mại kỷ lục 55,6 tỷ USD với Mỹ trong năm ngoái, tăng 25% so với 2023, chủ yếu nhờ xuất khẩu ôtô tăng mạnh. Hàn Quốc cũng là nước xuất khẩu thép lớn thứ tư vào Mỹ và đã nhiều lần tìm cách xin miễn trừ thuế với mặt hàng ôtô, thép cũng như mức thuế 25% mà Trump công bố từ trước đó nhưng chưa thành công.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt tiết lộ còn khoảng 12 quốc gia khác cũng sẽ nhận được thư thông báo tương tự từ Tổng thống Mỹ và tất cả sẽ được công khai trên Truth Social.
Ngay sau khi thông báo, thị trường tài chính ghi nhận phản ứng tiêu cực. Cổ phiếu các hãng ôtô Nhật Bản giảm mạnh trong phiên giao dịch tại Mỹ với Toyota mất 4,1% và Honda giảm 3,8%. Tại Hàn Quốc, cổ phiếu tập đoàn viễn thông và công nghệ SK Telecom giảm 7,5%, phản ánh lo ngại sâu sắc về tác động của các rào cản thuế quan mới lên xuất khẩu và chuỗi cung ứng.
Trước đó, Trump từng công bố mức thuế đối ứng 24% với hàng hóa Nhật Bản và 25% với hàng hóa Hàn Quốc nhưng đã hoãn thực thi trong 90 ngày. Cuối tuần qua, ông khẳng định sẽ lần lượt gửi thư thông báo cập nhật mức thuế mới tới từng quốc gia, và Nhật Bản cùng Hàn Quốc là hai nước đầu tiên nhận được thông báo chính thức công khai.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ dù Mỹ cảnh báo áp thuế 25% lên hàng nhập khẩu từ Nhật Bản, Hàn Quốc từ 1/8. Nikkei Nhật tăng 0,4%, KOSPI Hàn Quốc bật 1,5%, MSCI châu Á – Thái Bình Dương (trừ Nhật) nhích 0,3%. Nhà đầu tư thận trọng nhưng kỳ vọng đàm phán còn dư địa sau khi Trump nói hạn chót “không tuyệt đối”, gợi mở khả năng điều chỉnh thuế nếu đạt thỏa thuận.