Trong 5 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tăng trưởng ấn tượng, đạt hơn 180 tỷ USD. Tuy vậy, cán cân thương mại chỉ xuất siêu hơn 4,6 tỷ USD, giảm gần một nửa so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu do tốc độ nhập khẩu tăng nhanh hơn và tình trạng nhập siêu lớn từ các thị trường trọng yếu.
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trong 5 tháng đầu năm đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14%, là mức tăng đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chưa hoàn toàn phục hồi. Tuy nhiên, nhập khẩu cũng tăng tới 17,5%, lên 175,56 tỷ USD, khiến mức chênh lệch giữa xuất và nhập chỉ còn lại 4,67 tỷ USD, giảm mạnh so với mức 8,71 tỷ USD của cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục là lực đẩy chính của hoạt động xuất khẩu, với kim ngạch lên đến 130,61 tỷ USD, chiếm hơn 72% tổng kim ngạch. Trong khi đó, khu vực kinh tế trong nước chỉ đạt 49,62 tỷ USD và vẫn trong tình trạng nhập siêu sâu với mức âm 12,42 tỷ USD. Ở chiều ngược lại, khu vực FDI xuất siêu 17,09 tỷ USD – đóng góp toàn bộ phần dương của cán cân thương mại.
Trị giá xuất khẩu của 10 nhóm hàng lớn nhất. Ảnh: Cục Hải quan.
Dù xuất khẩu tăng đều ở hầu hết các nhóm hàng, đặc biệt là công nghiệp chế biến (chiếm 88% tổng xuất khẩu), nhưng nhập khẩu cũng tăng mạnh ở nhóm tư liệu sản xuất – bao gồm máy móc thiết bị, nguyên vật liệu đầu vào và hàng hóa phục vụ gia công, lắp ráp. Tỷ lệ nhập khẩu nhóm này chiếm gần 94% tổng kim ngạch, cho thấy nền sản xuất trong nước vẫn phụ thuộc lớn vào đầu vào nhập khẩu, khiến thặng dư thương mại dễ bị thu hẹp khi cầu sản xuất phục hồi mạnh.
Về thị trường, Hoa Kỳ tiếp tục là đối tác xuất khẩu lớn nhất với kim ngạch 57,2 tỷ USD và xuất siêu gần 50 tỷ USD, trong khi Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất với kim ngạch 69,4 tỷ USD và mức nhập siêu gần 46 tỷ USD – tăng hơn 40% so với cùng kỳ. Tình trạng nhập siêu cũng diễn ra với Hàn Quốc (12,3 tỷ USD) và khối ASEAN (6,5 tỷ USD), làm gia tăng sức ép lên cán cân thương mại tổng thể.
Sự sụt giảm đáng kể của thặng dư thương mại trong khi kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn cần tái cấu trúc sâu hơn về chuỗi cung ứng và năng lực sản xuất nội địa. Việc phụ thuộc lớn vào nguyên liệu và công nghệ nhập khẩu khiến thành tích xuất khẩu dù mạnh mẽ vẫn khó chuyển hóa hoàn toàn thành giá trị gia tăng nội địa.
Nếu xu hướng nhập siêu từ các thị trường lớn tiếp tục kéo dài, thặng dư thương mại có thể không duy trì được như những năm trước, gây sức ép lên cân đối vĩ mô và tỷ giá. Việc nâng cao năng lực công nghiệp hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị xuất khẩu sẽ là bài toán chiến lược để giữ vững động lực tăng trưởng dài hạn cho thương mại Việt Nam.
Bình luận (0)
Trước làn sóng lao dốc chưa có điểm dừng của thị trường bất động sản, Trung Quốc đang tận dụng quỹ tiết kiệm nhà ở trị giá hơn 1.500 tỷ USD như một công cụ tài chính lớn nhằm hỗ trợ người mua và kích cầu nhà ở. Tuy nhiên, những nỗ lực này vẫn đối mặt với trở ngại từ niềm tin người tiêu dùng yếu và triển vọng thị trường chưa sáng rõ.
