Từ 1/7, doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu: Nợ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu

Siết điều kiện phát hành trái phiếu để kiểm soát rủi ro tài chính

Một trong những nội dung đáng chú ý nhất của luật mới là quy định chặt chẽ hơn đối với việc phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp chưa đại chúng. Theo đó, kể từ ngày 1/7/2025, tổng nợ phải trả của doanh nghiệp phát hành – bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành – không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, căn cứ trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán của năm liền kề.

Quy định này không áp dụng với một số nhóm đặc thù như: doanh nghiệp nhà nước, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, cũng như các doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản – vốn được điều chỉnh theo các luật chuyên ngành.

Trước đó, đã có đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết thay vì đưa trực tiếp vào luật. Tuy nhiên, Chính phủ và Bộ Tài chính bảo lưu quan điểm, nhấn mạnh sự cần thiết phải luật hóa nhằm tăng cường kiểm soát rủi ro thị trường trái phiếu, nâng cao tiêu chuẩn tài chính và đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng thuận với quan điểm này, cho rằng việc bổ sung điều kiện phát hành là bước đi quan trọng nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp huy động vốn vượt quá năng lực tài chính, từ đó phòng ngừa các hệ lụy tiềm ẩn cho thị trường vốn.

Mở rộng quyền khởi nghiệp cho giảng viên đại học công lập

Luật sửa đổi cũng mở rộng quyền khởi nghiệp cho đội ngũ giảng viên, nhà nghiên cứu tại các trường đại học công lập – một trong những nội dung quan trọng để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong khối giáo dục đại học.

Cụ thể, viên chức tại các cơ sở giáo dục công lập được phép góp vốn, tham gia điều hành và quản lý doanh nghiệp do chính đơn vị mình thành lập. Đồng thời, họ cũng được quyền đồng sáng lập doanh nghiệp nhằm thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ do trường hoặc viện trực thuộc phát triển.

Chính sách này nằm trong lộ trình thực hiện Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội, thí điểm một số cơ chế đặc thù nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển khoa học công nghệ quốc gia. Việc trao quyền khởi nghiệp cho giảng viên được kỳ vọng sẽ rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng, tạo điều kiện để tri thức học thuật nhanh chóng được hiện thực hóa trong đời sống và sản xuất.

Lần đầu luật hóa khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi”

Luật cũng lần đầu tiên đưa vào quy định khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi” của doanh nghiệp, theo hướng tiếp cận thống nhất với Luật Phòng, chống rửa tiền. Đây là cá nhân có khả năng kiểm soát doanh nghiệp thông qua việc sở hữu vốn điều lệ (trực tiếp hoặc gián tiếp), quyền biểu quyết hoặc quyền bổ nhiệm và bãi nhiệm nhân sự chủ chốt.

Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn chi tiết về tiêu chí xác định và cập nhật thông tin “chủ sở hữu hưởng lợi”. Đối với các doanh nghiệp được thành lập trước thời điểm luật có hiệu lực, thông tin này sẽ được bổ sung khi doanh nghiệp thực hiện thay đổi đăng ký kinh doanh gần nhất. Dữ liệu sẽ được bảo mật và chỉ cung cấp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo yêu cầu.

Luật sửa đổi Luật Doanh nghiệp không chỉ tăng cường giám sát hoạt động phát hành trái phiếu nhằm bảo vệ thị trường vốn, mà còn mở ra cơ hội mới cho khởi nghiệp sáng tạo trong khối đại học công lập. Đồng thời, các nội dung mới về minh bạch thông tin doanh nghiệp cho thấy quyết tâm của Nhà nước trong việc xây dựng môi trường đầu tư – kinh doanh an toàn, minh bạch và bền vững.