Giá dầu thô thế giới tăng dựng đứng: Địa chính trị nóng rực, thị trường quay cuồng

Giá dầu bật tăng mạnh: Áp lực địa chính trị lên đỉnh cao
Chỉ trong hơn một tuần, giá dầu Brent đã leo lên mức trên 76 USD/thùng, còn WTI tiến sát 75 USD/thùng, đánh dấu mức cao nhất trong vòng 4 tháng, chủ yếu bị châm ngòi bởi căng thẳng gia tăng giữa Israel và Iran. Các phiên giao dịch luôn trong tình trạng “nóng bỏng”, với biến động lên tới hơn 13 %, tác động mạnh đến thị trường năng lượng và dầu khí toàn cầu.

Giới đầu tư đặc biệt lo ngại trước tuyên bố của Iran về khả năng phong tỏa Eo biển Hormuz, tuyến vận chuyển khoảng 20 % lượng dầu thế giới. Reuters dẫn lời các chuyên gia cho rằng nguy cơ này đã được phản ánh rõ trong giá dầu, với “security premium” khoảng 10 USD/thùng được xây dựng ngay trong giao dịch. Nếu kịch bản đóng cửa Hormuz xảy ra, giá có thể vượt 100 USD/thùng, thậm chí đạt 120–130 USD theo dự báo của JPMorgan trong trường hợp xấu nhất.

Cung không theo kịp, giá xăng nội địa chịu tác động
Mặc dù OPEC+ đã tăng thêm khoảng 180.000 thùng/ngày trong tháng 5 để bình ổn thị trường, nhưng mức tăng này vẫn còn khiêm tốn khi so với nguy cơ gián đoạn nguồn cung từ Trung Đông. Các quốc gia như Nga, Venezuela đang bị trừng phạt, hạn chế khả năng xuất khẩu, làm giảm độ linh hoạt của thị trường. Bản báo cáo IEA nhấn mạnh: dù có dư cung nhẹ (~1,8 mb/d), nhưng dự trữ đang giảm và nguồn cung gặp khó khi cần tăng đột ngột.

Tại Việt Nam, giá xăng RON 95 được dự báo tăng 900–1.100 đ/lít trong kỳ điều chỉnh sắp tới nếu giá dầu thế giới giữ ở mức cao như hiện tại. Điều này tạo sức ép lớn lên doanh nghiệp vận tải, logistics, sản xuất và người tiêu dùng. Trong bối cảnh nền kinh tế nội địa phục hồi chậm, một đợt tăng giá xăng dầu mới có thể khiến lạm phát tăng tốc, làm chậm quá trình điều hành lãi suất và khiến doanh nghiệp khó tiếp cận vốn.

Triển vọng giằng co: Ngắn hạn còn nhiều bất ổn, dài hạn phụ thuộc đa dạng hóa
Trong ngắn hạn, thị trường dầu thô sẽ còn giằng co mạnh mẽ giữa rủi ro địa chính trị và nguồn cung phản ứng chậm. Nếu căng thẳng Iran–Israel tiếp tục leo thang hoặc Eo biển Hormuz bị phong tỏa, không loại trừ khả năng giá lên tới 100–130 USD/thùng. Tuy nhiên, những ngày gần đây xuất hiện tín hiệu giảm nhiệt khi báo Reuters đưa tin Iran đang xúc tiến đàm phán giảm căng thẳng, khiến giá dầu điều chỉnh giảm nhẹ gần 1 USD/thùng.

Về dài hạn, sự ổn định của thị trường dầu cần được hỗ trợ bởi việc đa dạng hóa nguồn cung, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và lập các quỹ dự trữ chiến lược. Việc OPEC+ hợp tác cùng dầu đá phiến Mỹ và các nguồn ngoài tổ chức để tăng nguồn cung sẽ là nhân tố đóng vai trò đệm khi có cú sốc. Với Việt Nam, biện pháp hỗ trợ như sử dụng quỹ bình ổn giá hiệu quả, giảm thuế hay trợ thuế tạm thời, đồng thời xúc tiến khai thác nội địa và phát triển LNG cũng đóng vai trò quyết định để giảm thiểu rủi ro lan tỏa từ biến động quốc tế.