Chuyển biến lớn về cơ chế cho doanh nghiệp nhà nước

Doanh nghiệp nhà nước được mở rộng quyền đầu tư và huy động vốn

Một trong những điểm nổi bật của Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là cho phép doanh nghiệp nhà nước được quyền chủ động hơn trong hoạt động tài chính. Theo quy định mới, doanh nghiệp có thể cho vay đối với công ty con và huy động vốn theo quy định cụ thể về thẩm quyền, điều kiện, trách nhiệm của các bên liên quan.

Luật cũng mở rộng phạm vi đầu tư của doanh nghiệp nhà nước vào lĩnh vực bất động sản, thay vì giới hạn như trước đây. Quy định này áp dụng cho cả doanh nghiệp có quy mô lớn và doanh nghiệp có tỷ lệ vốn nhà nước trên 50%. Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc cấm doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản sẽ không phù hợp với mục tiêu tăng quyền tự chủ và hiệu quả hoạt động.

Cơ chế mới trong chuyển nhượng và bảo toàn vốn đầu tư

Luật quy định Chính phủ sẽ ban hành chi tiết về hoạt động chuyển nhượng dự án và vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, nhằm đảm bảo tính minh bạch, công khai và phòng ngừa rủi ro. Đây là bước đi cần thiết để kiểm soát các giao dịch tài chính có giá trị lớn và tránh thất thoát vốn nhà nước.

Đặc biệt, Luật cũng quy định rõ về nguyên tắc bảo toàn và phát triển vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, với những khoản đầu tư đặc thù theo nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc chính trị - xã hội do Nhà nước giao, quy định sẽ loại trừ khỏi nghĩa vụ bảo toàn vốn và giao Chính phủ quy định chi tiết các trường hợp cụ thể. Điều này tạo sự linh hoạt trong thực thi nhiệm vụ công, đồng thời vẫn bảo đảm cơ chế kiểm soát phù hợp.

Tiếp cận cách đánh giá hiệu quả phù hợp với đặc thù doanh nghiệp nhà nước

Luật mới đã có bước điều chỉnh quan trọng trong cách thức đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Theo đó, việc đánh giá sẽ loại trừ các yếu tố mang tính đặc thù như thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội, thử nghiệm công nghệ mới hoặc triển khai mô hình kinh doanh mới.

Quy định này giúp bảo đảm việc đánh giá phản ánh đúng bản chất hoạt động và mục tiêu của doanh nghiệp nhà nước, thay vì áp dụng cứng nhắc các tiêu chí tài chính như với doanh nghiệp thuần túy vì lợi nhuận. Đây được xem là một tiếp cận công bằng và hợp lý hơn, tạo điều kiện để doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao mà không bị ảnh hưởng bất lợi trong quá trình đánh giá hiệu quả.

Cùng với đó, Luật hướng tới xây dựng cơ chế đánh giá dựa trên hiệu quả thực chất và phù hợp với từng loại hình nhiệm vụ, đồng thời tách bạch rõ ràng giữa chức năng chủ sở hữu và điều hành doanh nghiệp, góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp nhà nước.